Άχρηστες αλήθειες, του Χουάν Χοσέ Μιγιάς

Υπάρχει κοντά στον παραθεριστικό οικισμό ένας γέρος αγρότης,  συνταξιούχος πια, που διατηρεί μια κότα. Τα απογεύματα, οι παραθεριστές πάνε με τα μικρά παιδιά τους για να τους δείξουν το ζώο και για να τους αποκαλύψουν από πού προέρχονται τα αβγά, αφού συνήθως πιστεύουν ότι προέρχονται από το ψυγείο. Οι γονείς το κάνουν με τις καλύτερες προθέσεις, γιατί πιστεύουν ότι αυτή η πληροφορία θα είναι χρήσιμη για τα βλαστάρια τους, το σίγουρο όμως είναι ότι επιστρέφουν στο σπίτι κατατρομαγμένα και δεν ξαναδοκιμάζουν τηγανιτό αβγό μέχρι το πανεπιστήμιο. Η κατάσταση επαναλαμβάνεται εδώ και τρία με τέσσερα χρόνια, χωρίς οι αρχές να απαγορεύουν στον αγρότη να έχει μια αληθινή κότα ελεύθερη.

Μερικές φορές, συζητώ με αυτούς τους γονείς που διακατέχονται από έναν παράλογο εκπαιδευτικό ζήλο. Στο κάτω κάτω, είναι πιο αληθοφανές (αλλά και πιο υγιεινό) να προέρχεται το αβγό από το ψυγείο παρά από τον κώλο αυτού του φρενιασμένου ζώου, που μπορεί και να μην ανήκει σ’ αυτόν τον κόσμο. Φυσικά, υπάρχει το ζήτημα της αλήθειας, όμως όλοι ξέρουμε ότι μόνο ένα πράγμα είναι χειρότερο από ένα ψέμα: μια άχρηστη αλήθεια, και αυτή είναι τέτοια. Και σαν να μην έφτανε αυτό, μετά από δύο ώρες συζήτησης, όταν το παιδί παραιτείται και αποδέχεται τελικά ότι το αβγό ίσως και να  προέρχεται από την κότα, δεν υπάρχει τρόπος να αποτρέψεις την ερώτηση από πού προέρχεται η κότα. Και κανένας γονιός δεν έχει τα κότσια να φέρει το παιδί του αντιμέτωπο με την ανησυχητική πραγματικότητα του φαύλου κύκλου.

Ο Juan José Millás γεννήθηκε στη Βαλένθια το 1946, αλλά μετακόμισε στη Μαδρίτη με την οικογένειά του το 1952. Το 1974 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα Cerbero son las sombras. Επηρεασμένος από Ντοστογιέφσκι και Κάφκα στο ξεκίνημά του, το έργο του είναι γεμάτο από τους απλούς χαρακτήρες που βρίσκονται ξαφνικά σε έκτακτες καταστάσεις, συχνά συνορεύουν με το φανταστικό: εξαφανίσεις, παράλληλους κόσμους, φοβερή αγωνία που μπορεί να οδηγήσει στην τρέλα, την κατάθλιψη, το έγκλημα, ο θάνατος. Στις αρχές της δεκαετίας του '90 άρχισε το δημοσιογραφικό έργο του στο El País και σε άλλα μέσα ενημέρωσης. Ο Juan José Millás είναι ο δημιουργός των «articuentos» [αρθροϊστορίες], μία από τις οποίες είναι και οι "Άχρηστες αλήθειες". Στα ελληνικά κυκλοφορούν έξι μυθιστορήματά του. 

Η συλλογική μετάφραση είναι αποτέλεσμα των μαθημάτων λογοτεχνικής μετάφρασης από τα ισπανικά που παραδίδει ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος στους φοιτητές του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος 2017/18.