Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2018

Βιβλιοκριτική τoυ Γιώργου για τη Θεία Τούλα του Miguel de Unamuno


Ένα τόσο μικρό έργο σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Ο λόγος για τη «Θεία Τούλα» του Μιγκέλ ντε Ουναμούνο (1864-1936), Ισπανού συγγραφέα βασκικής καταγωγής με έντονη πολιτική δράση, ασπαζόμενος αρχικά τις ιδέες του βασκικού εθνικισμού και έπειτα τον σοσιαλισμό εισχωρώντας στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Από την ηλικία των 36 χρόνων γίνεται πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σαλαμάνκα. Το καλοκαίρι του 1936 ξεσπά το στρατιωτικό πραξικόπημα του Φράνκο. Ο Ουναμούνο, στην αρχή θετικά προσκείμενος σε αυτήν την ενέργεια, εναντιώνεται όταν βλέπει την απίστευτη ωμότητα των φασιστών. Ο Φράνκο τον καθαιρεί από πρύτανη λίγες μέρες μετά τη δήλωσή του ενάντια στο καθεστώς. Τον Νοέμβριο του '36 δίνει την τελευταία του συνέντευξη στον Νίκο Καζαντζάκη και την 31η Δεκεμβρίου 1936 πεθαίνει, μόνος και απεγνωσμένος.
Ομολογώ πως δεν γνώριζα αυτόν τον συγγραφέα καθώς η σχέση μου με την Ισπανική λογοτεχνία είναι ανύπαρκτη. Η πρώτη γνωριμία έγινε με την ανάγνωση της «Θείας Τούλας», της νουβέλας του, που κυκλοφόρησε από την τρομερά κατατοπιστική και καλαίσθητη σειρά Aldina των εκδόσεων Gutenberg. Έργο που εκδόθηκε πρώτη φορά το 1921 και προκάλεσε διχογνωμία ανάμεσα στους κριτικούς. Δικαίως. Η «θεία Τούλα» είναι μια νουβέλα με μια πρωταγωνίστρια που είναι ίσως το πιο αμφιλεγόμενο και πολύπλοκο πρόσωπο που έχω διαβάσει, ειδικά σε ένα τόσο σύντομο κείμενο. Η πρωταγωνίστρια είναι η Χερτρούδις, με το χαϊδεύτικο Τούλα, η οποία έχει μια αδερφή, τη Ρόσα, και οι δύο ορφανές. Της μεγαλώνει ο ιερωμένος θείος τους, δον Πριμιτίβο, ο οποίος τις αφήνει να διαλέξουν μόνες τους το δρόμο τους έχοντας εμπιστοσύνη σε αυτές και στο αίμα της αδερφής του που ρέει μέσα τους. Η Ρόσα είναι εκδηλωτική, ένας άγγελος σε ομορφιά και γήινη, οικεία σε συμπεριφορά. Η Χερτρούδις από την άλλη είναι πιο συμμαζεμένη, απόμακρη, πολλές φορές σκληρή αλλά με μια γοητεία που μαγνητίζει. Ο Ραμίρο εκδηλώνει στην αρχή ενδιαφέρον για τη Ρόσα και μόλις το μαθαίνει η Τούλα, τους πιέζει να παντρευτούν και να αποκτήσουν παιδιά, για να γίνει εκείνη θεία. 
Εδώ αρχίζει το κυρίως θέμα του βιβλίου το οποίο διακλαδίζεται σε πολλά θέματα. Η Τούλα είναι μια γυναίκα η οποία σιχαίνεται τους άντρες και γενικά τη σεξουαλική επαφή, ούσα παρθένα, και αναλαμβάνει το ρόλο της μητέρας-παρθένου, θέλοντας να συνδυάσει τους ρόλους της μητέρας και της παρθένου, ρόλοι απολύτως ασυμβίβαστοι. Έτσι, μόλις η αδερφή της μένει έγκυος την επισκέπτεται συχνά για να φροντίζει τον ανιψιό της και να τον διαφυλάσσει από την «κάψα» των γονιών του, να διασφαλίσει δηλαδή την αγνότητα. Μετά τον θάνατο της αδερφής της, αφού η τελευταία γεννήσει το τρίτο της παιδί, εγκαθίσταται μόνιμα στο σπίτι για να μεγαλώσει τα ανίψια της, αρνούμενη όμως πιεστικά τις προτάσεις γάμου από τον κουνιάδο της. Εδώ λοιπόν αρχίζει το ενδιαφέρον κομμάτι για την εξέλιξη του χαρακτήρα της. Τι είναι λοιπόν η θεία Τούλα για τα παιδιά τα οποία μεγαλώνει και για τον οίκο τον οποίον έχει δεσμευτεί να διατηρήσει και να αναπτύξει; Μια αυταρχική παρουσία δίχως έλεος ή μια θεία που νοιάζεται για το καλό των ανιψιών της; Τα θέματα που προκύπτουν για την προσωπικότητα αυτής της παρθένας-σουφραζέτας είναι άπειρα: επιλέγει την παρθενία γιατί μισεί τους άντρες που υποβιβάζουν το θαύμα της αναπαραγωγής στην ηδονή ή λόγω κάποιας ζηλειας για την αδερφή της; Γιατί πασχίζει να διασφαλίσει την αγνότητα; Είναι θρησκόληπτη ή ψυχικά άρρωστη με την καθαρότητα; Ούτε ο ίδιος ο Ουναμούνο δεν θα μπορούσε να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα καθώς ο χαρακτήρας που έφτιαξε τον ξεπερνάει κατά πολύ, καθώς και εκείνος ήταν «απλά ένας άντρας».
Πολύ ιδιαίτερος επίσης και ο τρόπος γραφής του που σπάει κάθε δέσμευση του μυθιστορήματος που κυριαρχούσε τον 19ο αιώνα, με τα ρεύματα του ρεαλισμού και του νατουραλισμού, και στρέφει την προσοχή του αποκλειστικά στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του, αγνοώντας οτιδήποτε το εξωτερικό, όπως τα επώνυμά τους, τον τόπο και χρόνο που διαδραματίζεται η ιστορία, περιγραφές προσώπων και τοπίων. Σπάει τα καλούπια και φτιάχνει έναν νέο τύπο μυθιστορήματος.
Μια νουβέλα τρομερά απολαυστική, με μια ηρωίδα που προσπαθείς μάταια να ψυχολογήσεις και θα σου μείνει για πάντα στο νου. Η έκδοση εξαιρετική, με μια πολύ καλή μετάφραση και ένα διαφωτιστικό επίμετρο. 

https://www.goodreads.com/book/show/34766635 
29/06/17

Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2018

Revista TRANS / Número 22 (2018)

TRANS. Revista de Traductología

TRANS. Revista de Traductología difunde trabajos científicos de diversa procedencia relacionados con las diferentes manifestaciones de la interpretación y traducción de lenguas, de la traducción intersemiótica, del contacto y choque de culturas y de la retórica comparada.





Tabla de contenidos:

Artículos

Laura Mejías-Climent

Dolores Romero López

31-46
Socorro Soberón

47-59
Ana Villoslada

61-80
Diana María González Pastor, Miguel Ángel Candel Mora

81-97
Rafael Carpintero Ortega

99-114
Carlos Garrido Rodrigues

115-132
Zuriñe Sanz Villar

133-148
María Ferrer Simó, Raquel Sanz Moreno

149-167
Marina Alonso Gómez

169-183
Jennifer Lertola

Pablo Zamora Muñoz

203-221
Xosé Manuel Dasilva

223-235
Juan Carlos Calvillo

237-247

Notas

Itziar Hernández Rodilla

251-258
Salvador Peña Martín

259-267
Juan Pascual Martínez Fernández

269-275

Entrevistas

Marina Alonso Gómez

279-290

Reseñas

Doina Repede, Diccionario de verbos transmisores de información en español. Editorial Academia del Hispanismo, Vigo, 2018.
Rocío Vigara Álvarez de Perea

293-294
Juan Miguel Zarandona (ed.), De Britania a Britonia. La leyenda artúrica en tierras de Iberia: cultura, literatura y traducción. Bern, Peter Lang, 2014
Jorge Jiménez Bellver

295-298
Nina Lukic

298-302
Silvia Molloy, Vivir entre lenguas.Eterna Cadencia Editora, Buenos Aires, 2016.
Denise Kripper

302-305
Juan Jesús Zaro y Salvador Peña (eds.), De Homero a Pavese: hacia un canon iberoamericano de clásicos universales. Edition Reichenberger, Kassel, 2017.
Angelo Nestore

305-308
Madeline Otis Campbell, Interpreters of Occupation: Genders and the Politics of Belonging in a Iraqi Refugees Network. Nueva York, Syracuse University Press, 2016.
Mohamed Hatem Faris

308-310
Juan Carlos Calvillo

311-313
Fernando A. Navarro, Medicina en español, florilegio de recomendaciones, dudas, etimologías, errores, anglicismos y curiosidades varias del lenguaje médico. Fundación Lilly, Madrid, 2015.
Francisco Bautista Becerro








314-317

Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2018

Παρουσίαση βιβλίου: 420 χτυπήματα: το βιβλίο των ωρών


Την Τετάρτη 16 (λόγω Υπατίας) Ιανουαρίου 2019, στις 20.30', στο χώρο πολιτισμού ΕΝΕΚΕΝ, Προξ.Κορομηλά 37, 
θα γίνει παρουσίαση του δίγλωσσου βιβλίου 

(Ελληνικά/Ισπανικά) του Μεξικανού συγγραφέα 

Μιγέλ Μαλδονάδο
420 χτυπήματα: το βιβλίο των ωρών
που εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ σε 
μετάφραση από τα Ισπανικά του Θανάση Ράπτη.

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν ο 
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
Αναπληρωτής καθηγητής Εφαρμοσμένης Μεταφρασεολογίας του ΑΠΘ και Μεταφραστής 
και η  
Βαλεντίνη Παπαγεωργίου,
δημοσιογράφος.


Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2018

Revista HERMĒNEUS / Número 20 (2018)

Número actual: Núm. 20 (2018)

Publicado: 13/12/2018

ARTÍCULOS

RESEÑAS