Χουάν Εμάρ «Χθες», μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδόσεις: Αλεξάνδρεια, 2025
Ο Χουάν Εμάρ (ψευδώνυμο του Άλβαρο Γιάνιες Μπιάντσι) γεννήθηκε (1893) και πέθανε (1964) στο Σαντιάγο της Χιλής. Ταξιδεύοντας στη Γαλλία, ήρθε σε επαφή με τα κινήματα πρωτοπορίας, με τους ντανταϊστές και τους υπερρεαλιστές. Πήρε το ψευδώνυμο Juan Emar – Jean Emar, που παραπέμπει στη φράση j’ en ai marre, έχω μπουχτίσει. Επιστρέφοντας στη Χιλή, εξέδωσε τέσσερα βιβλία που δεν γνώρισαν επιτυχία. Η πειραματική λογοτεχνία του δεν ταίριαζε πολύ με ένα λογοτεχνικό κλίμα όπου κυριαρχούσε το πνεύμα του κοινωνικού ρεαλισμού. Το έργο του, τα «παράξενα» βιβλία του, επανανακαλύφθηκαν μετά τον θάνατό του, σχολιάστηκαν από συγγραφείς όπως ο Σέσαρ Άιρα και ο Ενρίκε Βίλα-Μάτας. Σύμφωνα με τον χιλιανό συγγραφέα Αλεχάνδρο Σάμπρα, στον οποίο ανήκει ο πρόλογος σε αυτή την έκδοση, «ο προχωρημένος για την εποχή του Χουάν Εμάρ έγραφε αναμφίβολα για τους αναγνώστες του μέλλοντος […] βαθιά μέσα μας γνωρίζουμε ότι το έργο του θα διαβαστεί και περισσότερο και καλύτερα, ότι θα το απολαύσουν και θα το κατανοήσουν οι αναγνώστες ενός μέλλοντος που δεν έχει έρθει ακόμη».
Το ιδιότυπο αυτό βιβλίο αφηγείται τη –διαρκείας μίας ημέρας– περιπλάνηση ενός ζευγαριού στη (φανταστική) πόλη Σαν Αγουστίν δε Τάνγκο, όπου έρχονται αντιμέτωποι με μάλλον απρόσμενες ή και απίστευτες, μόνο για τον αναγνώστη και την αναγνώστρια βέβαια, καταστάσεις: «χθες το πρωί, είδα επιτέλους το θέαμα που τόσο πολύ επιθυμούσα να δω: την εκτέλεση ενός ατόμου στη λαιμητόμο»: έτσι ξεκινάει αυτή η μέρα, αυτή η περιήγηση… (Πίσω βέβαια από αυτό το πρώτο επεισόδιο της ημέρας διαφαίνεται, π.χ., η σύγκρουση κοσμικής και θρησκευτικής εξουσίας, καθώς ανακαλύπτουμε ότι στο Σαν Αγουστίν, μαζί με τις Δικαστικές Φυλακές, υπάρχουν και Θρησκευτικές Φυλακές.)
Η περιπλάνηση και τα παράξενα συμβάντα συνεχίζονται, στον ζωολογικό κήπο, σε ένα εστιατόριο, στο οικογενειακό σπίτι ή αλλού, ενώ στο πέρας, στην «άκρη» όλων των γεγονότων της ημέρας και των «συναντήσεών» τους ελλοχεύει διαρκώς ένα επαναλαμβανόμενο «φτάνει πια!». Πού οδηγούν άραγε αυτοί οι κύκλοι, αυτά τα σπιράλ; Συναντιούνται άραγε ποτέ; Και με ποιον τρόπο; Η «απάντηση» που δίνεται στο τέλος της ημέρας προσθέτει τη δική της γοητευτική πινελιά σε αυτό το τόσο ιδιαίτερο βιβλίο.
Η Εποχή, 7/12/2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου