Héctor Viel Temperley: Βρετανικό Νοσοκομείο [ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ]

 

Στις αρχές του 2026 από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν σε συλλογική μετάφραση

Héctor Viel Temperley 

 

Βρετανικό Νοσοκομείο

[ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ] 

 

 

Συλλογική μετάφραση: Μαρία Αθανασιάδου, Όλγα Αναστασιάδου, Πάνος Γεράκης, Χριστίνα Δημητρίου, Μαρία Κολεύρη, Εδουάρδο Λουθένα, Νίκος Μανουσάκης, Ματίνα Μπίλλια, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Μυρσίνη Πάρσαλη, Γιώτα Ρόμπολα, Τζίνα Ρουμπέα, Σοφία Φερτάκη

 

 

Εκδόσεις Σαιξπηρικόν

Θεσσαλονίκη, 2026

 

>.<>.<

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

 

Έκτορ Βιελ Τέμπερλεϊ ή Η ποίηση στις παρυφές του λογοτεχνικού κανόνα

 

Ο Έκτορ Μπενχαμίν Βιελ Τέμπερλεϊ, όπως ήταν το πλήρες όνομα του ποιητή, γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες στις 21 Μαΐου 1933 και απεβίωσε στην ίδια πόλη στις 26 Ιουνίου 1987, ύστερα από μια μακρά επώδυνη ασθένεια που απαίτησε διαδοχικές και επίπονες νοσηλείες.

Ο Βιελ Τέμπερλεϊ ήταν ένας εξαιρετικά νεωτερικός συγγραφέας, με έργο μικρής έκτασης μεν, αλλά ιδιαίτερα εμπνευσμένο, στο οποίο συνδυάζει έναν μπαρόκ ποιητικό μυστικισμό[1] –κατά καιρούς, με έντονη σουρεαλιστική διάθεση– με μια υπερβατική ζωτικότητα. Η ποίησή του κέρδισε τον σεβασμό αρκετών σύγχρονων ομότεχνών του (όπως οι Ενρίκε Μολίνα, Φρανσίσκο Μαδαριάγα, Έντγκαρ Μπάιλεϊ και Ενρίκε Φόγκγουιλ), ωστόσο χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να γίνει –μετά θάνατον, δυστυχώς– ευρύτερα αποδεκτή από την καθεστηκυία τάξη των αργεντινών Γραμμάτων.

Η ενασχόλησή του με την ποίηση ξεκίνησε νωρίς: σε ηλικία 15 ετών, πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, άρχισε να σκαρώνει τους πρώτους του στίχους.

Όταν τελείωσε το σχολείο, εργάστηκε για λίγο στην εφημερίδα Crónica, για να αφοσιωθεί, στη συνέχεια, στη διαφήμιση, ένα επάγγελμα που εκείνη την εποχή –τη δεκαετία του 1950– δεν είχε την επιδραστικότητα που θα αποκτούσε σε μεταγενέστερους καιρούς ούτε ήταν οικονομικά ιδιαίτερα προσοδοφόρο.

Στην πράξη, σε αυτό το στάδιο της ζωής του, ο Βιελ Τέμπερλεϊ εκμεταλλεύτηκε κάθε ευκαιρία για να περνάει πολύ χρόνο στην εξοχική κατοικία της οικογένειάς του, που βρισκόταν στο Ντολόρες, 300 χιλιόμετρα περίπου ανατολικά της πρωτεύουσας της Αργεντινής, μέρος στο οποίο αργότερα θα καταπιανόταν ακόμα και με αγροτικές εργασίες. Το τοπίο και οι πυρήνες νοήματος που θα προέκυπταν από αυτή την πρώιμη επαφή με την αγροτική ζωή, έμελλε να διαποτίσουν έντονα το μεταγενέστερο ποιητικό του έργο.

Σε ηλικία μόλις 23 ετών, το 1956, παντρεύτηκε με τη Μαρούκα Ματέ, με την οποία απέκτησαν εφτά παιδιά: τον Χουάν Κρους, τη Μαρία Βικτόρια, τη Μαρία Κλάρα, τη Μαρία Βερόνικα, τη Μαρία Σολεδάδ, τον Χουάν Μπαουτίστα και τον Φακούντο.

Την ίδια χρονιά, ο Βιελ Τέμπερλεϊ δημοσίευσε το πρώτο του ποιητικό βιβλίο, Poemas con caballos, το οποίο του χάρισε μια τιμητική διάκριση από την Αργεντινή Εταιρεία Συγγραφέων (SADE). Την εν λόγω έκδοση, όπως και εκείνες πολλών μεταγενέστερων βιβλίων του, ο ποιητής θα την πλήρωνε από την τσέπη του.

Η εργασιακή σχέση του ποιητή με διάφορα διαφημιστικά γραφεία, αργεντινά ή παραρτήματα πολυεθνικών εταιρειών, θα λάβει τέλος το 1965, όταν ιδρύει τη δική του διαφημιστική εταιρεία, με την επωνυμία «Viel Temperley Publicidad».

Το 1967, έντεκα ολόκληρα χρόνια μετά το πρώτο του έργο, δημοσιεύτηκε η δεύτερη ποιητική του συλλογή, με τίτλο El nadador.

Το 1969 χώρισε από τη σύζυγό του –κάτι που δεν ήταν καθόλου συνηθισμένο στην Αργεντινή εκείνης της εποχής– και η ζωή του άλλαξε ριζικά. Απομονώθηκε σ’ ένα μικρό διαμέρισμα, στα βόρεια προάστια του Μπουένος Άιρες, όπου περνούσε ώρες ακόμα και μέρες γράφοντας (και σκίζοντας πολλά από τα γραπτά του). Είναι η χρονιά που δημοσιεύει το Humanae vitae mia.

Παρά την επιχειρηματική του δραστηριότητα –η Viel Temperley Publicidad είχε σημαντικούς πελάτες στο ενεργητικό της, ανάμεσά τους την εταιρεία Ford Motor Argentina–, ο ποιητής δεν έπαψε σε κανένα σημείο της ζωή του να διάγει μποέμικο βίο. Είναι η εποχή, τέλη της δεκαετίας του ’60 με αρχές της δεκαετίας του ’70, που ο Βιελ Τέμπερλεϊ έχει αποκτήσει σχετική φήμη στην ακμάζουσα ποιητική σκηνή του Μπουένος Άιρες, ωστόσο, παρά τις συχνές προσκλήσεις από συναδέλφους και φίλους του, εκείνος αρνείτο να συμμετάσχει σε λογοτεχνικές συναθροίσεις και βραδιές ποιητικών αναγνώσεων, μια στάση ασυνήθιστη που συνδυαζόταν με δύο ακόμα πολύ προσωπικές επιλογές: ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε να παρουσιάσει καμία από τις εννέα ποιητικές συλλογές που εξέδωσε και δεν παραχωρούσε συνεντεύξεις (πλην μίας, στον Σέρχιο Μπίσιο, λίγο πριν αποβιώσει[2]).

Το 1971, γνώρισε τη γυναίκα που θα γινόταν η σύντροφός του για το υπόλοιπο της ζωής του, τη Λουίσα Χάνσεν. Δημοσίευσε την ποιητική του συλλογή Plaza Batallón 40 και, δύο χρόνια αργότερα, τη συλλογή Febrero 72 - Febrero 73· το 1976, εξέδωσε το Carta de marear και το 1978 το Legión extranjera.

Μετά από αρκετά χρόνια παρουσίας στην αγορά, η εταιρεία του χρεοκόπησε στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και το αποτέλεσμα ήταν ένα επαχθές χρέος που του αφαίρεσε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα όλα όσα είχε καταφέρει να αποκτήσει με τη δουλειά του. Η οικονομική του κατάσταση έγινε, περιττό να το επισημάνουμε, ιδιαίτερα δύσκολη. Ο Βιελ Τέμπερλεϊ εγκατέλειψε οριστικά τον χώρο της διαφήμισης και, σε εκείνη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, κατάφερε να συντηρηθεί με μεγάλες θυσίες, χάρη στην ενοικίαση κάποιων κτημάτων που είχε κληρονομήσει από τη μητέρα του. Το πενιχρό του εισόδημα του επέτρεπε να πληρώνει το ενοίκιο για το μικρό διαμέρισμα όπου διέμενε και τις (αυτο)εκδόσεις των βιβλίων του. Το 1982, με αφορμή την έκδοση της νέας του ποιητικής συλλογής, Crawl, αποφάσισε να ιδρύσει τον δικό του εκδοτικό οίκο, με την επωνυμία Par-Avi-Cygno.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ο ποιητής, που ήταν φανατικός καπνιστής, διαγιγνώσκεται με καρκίνο του πνεύμονα και έτσι αρχίζει μια μακρά σειρά ιατρικών εξετάσεων και επαναλαμβανόμενων θεραπειών από ογκολόγους, οι οποίες, όμως, δεν θα αποτρέψουν την ανάπτυξη μεταστάσεων που οδηγούν σε όγκο στον εγκέφαλο. Το 1985, εισήχθη στο Βρετανικό Νοσοκομείο του Μπουένος Άιρες. Η κατάστασή του είχε επιδεινωθεί δραματικά. Παρ’ όλα αυτά, η χειρουργική επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε αφαίρεσε με επιτυχία τον όγκο και ο ποιητής μπόρεσε να επιστρέψει στο διαμέρισμά του[3], όπου, κατά τους επόμενους μήνες, ολοκλήρωσε ένα από τα πιο διάσημα και αναγνωρισμένα έργα του, το ομώνυμο με το νοσοκομείο Hospital Británico, ένα ημερολόγιο ασθενείας, μια σύνθεση από θραύσματα γλώσσας, που κυκλοφόρησε, από τον δικό του εκδοτικό οίκο, το 1986.

Ωστόσο, μια νέα μετάσταση στον εγκέφαλο θα προκαλούσε μια δεύτερη νοσηλεία, αυτή τη φορά στο σανατόριο του Σαν Χοσέ στο Μπουένος Άιρες, όπου πέθανε την Πέμπτη 26 Ιουνίου 1987.

        Από τον θάνατό του και έπειτα, τα έργα του έχουν επανεκδοθεί ξανά και ξανά, ενώ έχουν γραφτεί δεκάδες μελέτες ή μονογραφίες αφιερωμένες στην ποίησή του. Ο λογοτεχνικός κανόνας, που (και εξαιτίας του χαρακτήρα του ποιητή) στάθηκε άπιαστο όνειρο όσο ο Βιελ Τέμπερλεϊ βρισκόταν εν ζωή, τελικά αναγκάστηκε να υποκλιθεί σε ένα έργο του αποτελεί μια από τις κορυφαίες στιγμές της αργεντινής ποίησης του 20ού αιώνα.

---

[1] Ο ποιητικός μυστικισμός του Βιελ Τέμπερλεϊ χαρακτηρίζεται από τη διαρκή παρουσία της σάρκας, του σώματος –που αθλείται, ασθενεί, υποφέρει ή ηδονίζεται– και την αδιασάλευτη πίστη στην εκστατική ανάσταση. «Θεωρείς ότι είσαι ένας θρησκευτικός ποιητής;» είχε ερωτηθεί στη μοναδική συνέντευξη που παραχώρησε στη ζωή του· και εκείνος αποκρίθηκε: «Ένας θρησκευτικός ποιητής; Όχι. Σε καμία περίπτωση. Είμαι ένας ποιητής μυστικιστής, σουρεαλιστής, οτιδήποτε άλλο, αλλά όχι θρησκευτικός. Μιλάω για ναυτικούς και κολυμβητές. Ο Ιησούς Χριστός εμφανίζεται μέσα από έναν ληστή, έναν ρουφιάνο, έναν ναυαγοσώστη. Έγραψα: να μου φιλήσω το Πρόσωπο στον Ιησού Χριστό. που σημαίνει ότι ο Χριστός με οδήγησε να φιλήσω τον εαυτό μου σε Αυτόν».

[2] Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο Μπουένος Άιρες, στο περιοδικό Vuelta Sudamericana, τεύχος 12, Ιούλιος 1987.

[3] Τρεις ημέρες αφότου εξήλθε από το Βρετανικό Νοσοκομείο, ο ποιητής παρίσταται, με τους επιδέσμους ακόμη στο κεφάλι του, λόγω του τρυπανισμού στον οποίο είχε υποβληθεί, στην κηδεία της μητέρας του, η οποία αποτελεί μια από τις κεντρικές μορφές του Βρετανικού Νοσοκομείου.

>.<>.<

Βρετανικό Νοσοκομείο

 

Πτέρυγα Ροσέτο, μακριά γωνιά καλοκαιριού, πανοπλία από πεταλούδες: Η μητέρα μου ήρθε στον ουρανό να με επισκεφθεί.

 

Έχω το κεφάλι μου δεμένο. Παραμένω στο στήθος του Φωτός με τις ώρες. Είμαι ευτυχισμένος. Με έχουν βγάλει από τον κόσμο.

 

Η μητέρα μου είναι το γέλιο, η ελευθερία, το καλοκαίρι.

 

Είκοσι τετράγωνα από δω κείται αργοπεθαίνοντας.

 

Εδώ φιλάει τη γαλήνη μου, βλέπει τον γιο της αλλαγμένο, προετοιμάζεται –εν μέσω του θρήνου Σου– για να ξεκινήσει τα πάντα απ’ την αρχή.