Πράγματα που είδα από το παράθυρο του τρένου, του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου

 

Πράγματα που είδα από το παράθυρο του τρένου

 

Χαζεύω, το ομολογώ. Τις ατέλειωτες ώρες που περνάω κάθε βδομάδα στο τρένο τις χρησιμοποιώ για να χαζεύω. Με ζαλίζει το διάβασμα, έχω ρητή απαγόρευση γιατρού για πάσης φύσεως οθόνες, και επιπλέον ταξιδεύω μόνος, οπότε (και λόγω μιας σχετικής αντικοινωνικότητας) δεν μπαίνω στον κόπο να μπλέκομαι σε συζητήσεις με παρακείμενους επιβάτες. Άρα, τι μένει; Το χάζεμα, ενίοτε εσωτερικό (είναι ωραία και παράξενη η φυλή των ταξιδιωτών), αλλά, κυρίως, εξωτερικό (η ενατένιση αυτής της απαράμιλλα εκρηκτικής μείξης φύσης και νεοελληνικής αισθητικής).

          Σκηνή πρώτη: από φύση, λοιπόν, λίγα πράγματα. Τα βασικά ζώα δέντρα φυτά. Προφανώς και δεν ξέρω ποια είναι τα διάφορα φυλλοβόλα δέντρα που τρέχουν παράλληλα με τις γραμμές στον κάμπο. Έτσι γυμνά, θυμίζουν περισσότερο ρίζες που αντί να βυθίζονται στο χώμα, ξεχάστηκαν και πάνε προς τα πάνω ή, αν προτιμάτε μια πιο ανθρωποκεντρική μεταφορά, φλέβες που μεταφέρουν τους χυμούς τους σε μέλη που, καιρό τώρα, έχουν πάψει να υφίστανται. Σε κάποια από αυτά τα καμπίσια δέντρα (δεν είναι όλα τα ίδια) το χειμωνιάτικο ξεγύμνωμά τους έχει αποκαλύψει τις φωλιές των πουλιών που υπάρχουν σ’ αυτά (σαν κάποιος να σήκωσε τις τέντες και να άφησε το σαλόνι στο αδιάκριτο βλέμμα των απέναντι, συνεχίζει με ανθρωποκεντρικές παρομοιώσεις ο ταξιδιώτης μας). Και, ξάφνου, η έκπληξη: σε ένα δέντρο (από μέσα μου τη λέω λεύκα) διακρίνονται δύο φωλιές, μία ψηλά στην κορυφή, η άλλη κάτω, στο μέσον περίπου του δέντρου! Το πολύ σπάνιο αυτό φαινόμενο, δημιουργεί στον ταξιδιώτη σειρά αποριών: Ποια από τις δύο χτίστηκε πρώτη; [Ο ταξιδιώτης θεωρεί ότι προηγήθηκε η χαμηλή οικογενειακή εστία, αφού κανένα, κατά τη γνώμη του, σώφρον πουλί δεν θα πάει να χτίσει στην εκτεθειμένη στους πέντε ανέμους κορυφή, αλλά αυτή η άποψη στερείται επιστημονικότητας και απλώς μαρτυράει τον συντηρητικό χαρακτήρα του]. Τα πάνε καλά οι πάνω ένοικοι με τους κάτω και τούμπαλιν; Ανήκουν στο ίδιο είδος πτηνών οι δύο φωλιές; [Το τρένο περνάει τόσο γρήγορα που είναι αδύνατον να παρατηρήσει κανείς τυχόν κατασκευαστικές διαφορές]. Και, η ερώτηση που τον στοιχειώνει περισσότερο (και πιθανόν να ανατρέπει τη συντηρητική θέση του στο πρώτο ερώτημα): έχει και στην κοινωνία των πουλιών μεγαλύτερη αξία το τετραγωνικό στα ρετιρέ απ’ όσο στους πιο κάτω ορόφους; 

Σκηνή δεύτερη: κουβούκλιο από πλεξιγκλάς, με μεταλλικό σκελετό, στη μέση της αποβάθρας. Δεν έχω δει ποτέ μου κανέναν να κάθεται κάτω από τη φιλόξενη (;) στέγη του. Λογικό, δεν διαθέτει παγκάκι. Είναι ένα κουβούκλιο στάσης άνευ καθισμάτων, για ορθίους. Ούτε κανέναν όρθιο βλέπω να το προτιμάει. Μπορεί, όμως, να μην είναι ζήτημα προτίμησης. Μια προσεκτική ματιά, όταν το τρένο ακινητοποιείται, θα μας βάλει σε τρομακτικές σκέψεις. Το κουβούκλιο είναι διάτρητο από σφαίρες, μικρού και μεγαλύτερου διαμετρήματος! Άτυχοι και άτυχες όσοι και όσες περίμεναν το τρένο εκεί την ώρα των πυροβολισμών. Υπάρχει, όμως, για τον ακόμα προσεκτικότερο παρατηρητή, και ο ταξιδιώτης μας είναι τέτοιος, μια αχτίδα ελπίδας (λέγεται αυτό, ή είναι μόνο «αχτίδα φωτός»;), κυρίως για όσους και όσες πιστεύουν (ο ταξιδιώτης μας, φευ, δεν συγκαταλέγεται ανάμεσά τους): μια αφίσα διαλαλεί την έκθεση σε προσκύνημα των λειψάνων δύο αγίων (είναι παντελώς άγνωστοι στον ταξιδιώτη, αλλά από ώρα έχετε καταλάβει ότι ο τύπος δεν είναι και καμιά αστείρευτη πηγή γνώσεων). Ε λοιπόν, το εν λόγω χάρτινο παραλληλόγραμμο δεν έχει ούτε μία οπή. Τριγύρω τα πάντα σουρωτήρι, αλλά η διαλαλούσα το προσκύνημα αφίσα, άθικτη. Πρόκειται, βεβαίως, περί θαύματος, το οποίο, αν γίνει ευρύτερα γνωστό, θα επαναφέρει, με κάθε βεβαιότητα, το αναμένον τις αμαξοστοιχίες επιβατικό κοινό κάτω από τη φιλόξενη (;) στέγη του κουβούκλιου.

          Σκηνή τρίτη: στον ακριβώς επόμενο σταθμό διάφορα βαγόνια εκτός χρήσης, εγκαταλειμμένα. Ο ταξιδιώτης, που επιμένει να μιλάει για τον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο (του φαίνεται αφηγηματικά λειτουργικό), σκέφτεται: σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν (με σαφή νύξη στο προχωρημένο της ηλικίας του). Πριν, όμως, τον πάρει από κάτω, βλέπει, με κεφαλαία γράμματα, σε δύο βαγόνια, τη μεγαλειώδη φράση: ΚΑΥΛΑ ΜΟΥ (στο αριστερό κατά τη φορά της αμαξοστοιχίας βαγόνι) Σ ΑΓΑΠΩ (στο δεξί). Καφέ βαγόνια, λευκά γράμματα. Ξεπερνώντας μια μικρή αναστάτωση που του προκαλεί η έλλειψη αποστρόφου (μας προέκυψε και καθαρολόγος), ο ταξιδιώτης σκέφτεται ότι πολύ θα ήθελε το εν λόγω γκράφιτι να απευθύνεται (ναι, σε ενεστώτα) σ’ εκείνον.