3 μικροποιήματα της AJO

17

Qué ganas me dieron anoche 

de desenchufar la luna 

y salir corriendo a la calle 

para quejarme a oscuras.

17

Τι επιθυμία μ' έπιασε χθες βράδυ

να βγάλω από την πρίζα το φεγγάρι

και να βγω τρέχοντας στο δρόμο

για να κλαφτώ στα σκοτεινά.

32

En una laguna 

de tu memoria 

me baño desnuda. 

Me baño desnuda 

estando prohibido 

me baño desnuda 

me baño en olvido.

32

Σε ένα κενό

της μνήμης σου

αιωρούμαι γυμνή.

Αιωρούμαι γυμνή

αν και απαγορευμένο

αιωρούμαι γυμνή

αιωρούμαι σε τόπο ξεχασμένο.

38

Esto supera la ficción, 

debe de ser la realidad.

38

Αυτό ξεπερνά τη μυθοπλασία,

μάλλον θα 'ναι η πραγματικότητα.

Η AJO [María José Martín (Σαλδάνια, 1963)] αυτοχαρακτηρίζεται ως πανκ μικροποιήτρια. Τα συγκεκριμένα μικροποιήματα ανήκουν στη συλλογή της Μicropoemas 2 (2007). 

Μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

Concurso de minicuentos del XII Festival LEA #LEAenCasa /// Διαγωνισμός μικροδιηγήματος του 12ου Φεστιβάλ ΛΕΑ # ΛΕΑστοΣπίτι

Concurso de minicuentos del XII Festival LEA

#LEAenCasa

Si te gusta escribir, y además quieres expresar de forma literaria lo que sucede en estos momentos, te invitamos a participar en el Concurso de Minicuentos «LEA en casa» del XII Festival LEA con tema «Nos quedamos en casa».

Los textos deberán ser enviados a la siguiente dirección: leafestival.direccion@gmail.com, con el siguiente título: Concurso de Minicuentos #LEAenCasa NOMBRE Y APELLIDO(S) DEL PARTICIPANTE

Bases del Concurso de Minicuentos #LEAenCasa

Podrán participar todas aquellas personas que lo deseen. Los minicuentos deberán ser originales, no publicados con anterioridad en ningún soporte físico o digital. Cada original deberá estar basado en el tema “Nos quedamos en casa”.

El Festival LEA editará un libro con una amplia selección de los minicuentos. Los tres minicuentos premiados tienen asegurada su inclusión en el mismo. La presentación del libro se llevará a cabo durante el Festival LEA, en junio de 2021. Los beneficios de su venta se destinarán a programas de traducción del Festival LEA.

Para ello se establecen las siguientes condiciones de participación:

1.       Cada original deberá contener un minicuento, con una extensión máxima de 150 palabras. Deberá ser presentado en tipografía claramente legible, en español, griego o portugués. Los autores de los relatos que opten a este certamen (o los mayores de edad que los representen) serán responsables del origen del texto del minicuento como creación propia y, si éste estuviera inspirado en una obra ajena o utilizase parte de ella, gozarán de la autorización escrita del creador de esta última.

2.       Los trabajos deben ser enviados entre hasta el 9 de junio del 2020 por correo electrónico a la dirección: leafestival.direccion@gmail.com y especificar en el asunto: «Concurso de Minicuentos #LEAenCasa».

3.       En el correo electrónico, además del cuento, deberán incluirse los datos completos del autor –nombre, apellidos, DNI, teléfono de contacto y dirección de correo electrónico-, así como los de su representante legal en el caso de ser menores de edad. También se deberán incluir una fotografía del autor (en alta resolución) y una breve semblanza o biografía que no supere los 400 caracteres (sin contar espacios). Las inscripciones que no incluyan alguno de estos requisitos no podrán participar en el concurso.

4.       El jurado calificador de LEA, compuesto por representantes del mundo de la literatura y del Festival LEA, emitirá su fallo seleccionando un minicuento ganador y dos minicuentos finalistas.

5.       El resultado del certamen será comunicado personalmente a los ganadores y se publicará en la página web del Festival (www.lea-festival.com) y en las redes sociales.

6.       Los tres primeros premios consistirán en un diploma acreditativo, la inclusión asegurada en el libro anteriormente mencionado y un ejemplar del mismo de regalo.

7.       Además, una amplia selección de los minicuentos presentados se publicará en libro citado. Excepto para los tres premiados, la presentación al Concurso de minicuentos no implica su aparición en el libro. El jurado calificador de LEA asume la responsabilidad de la selección de los cuentos, la cual es inapelable y atenderá a criterios de calidad, interés y singularidad.

8.       El Festival LEA podrá hacer uso de las obras presentadas para ser publicadas en la página web del Festival, en las redes sociales, en sus campañas e incluirlas, si son seleccionadas, en el libro antes mencionado, sin que ello dé derecho a retribución alguna para sus autores. 

9.       Los concursantes, por su mera presentación, aceptan íntegramente las bases del certamen.

10.    El certamen podrá declararse desierto y el fallo del jurado será inapelable.

11.    El jurado será soberano en la interpretación de estas bases.

¡Participa en el Concurso de Minicuentos #LEAenCasa y envía el tuyo cuanto antes!

>.<>.<>.<>.<

Διαγωνισμός μικροδιηγήματος του 12ου Φεστιβάλ ΛΕΑ

# ΛΕΑστοΣπίτι

Αν σου αρέσει να γράφεις κι επιπλέον θέλεις να εκφράσεις λογοτεχνικά αυτό που συμβαίνει αυτή την περίοδο, σε καλούμε να συμμετάσχεις στο Διαγωνισμό Μικροδιηγήματος «ΛΕΑ στο Σπίτι» του 12ου Φεστιβάλ ΛΕΑ, με θέμα «Μένουμε στο σπίτι».

Τα κείμενα πρέπει να σταλούν στη διεύθυνση: leafestival.direccion@gmail.com, με τον τίτλο: Διαγωνισμός Μικροδιηγήματος #ΛΕΑστοΣπίτι ΟΝΟΜΑ και ΕΠΙΘΕΤ@ του συμμετέχοντος

Οι Βάσεις του Διαγωνισμού Μικροδιηγήματος #ΛΕΑστοΣπίτι

Μπορούν να συμμετέχουν όλοι όσοι το επιθυμούν. Τα μικροδιηγήματα θα πρέπει να είναι πρωτότυπα, να μην έχουν δημοσιευθεί προηγουμένως σε κανένα έντυπο ή ψηφιακό μέσο. Το κάθε μικροδιήγημα δεν πρέπει να ξεπερνά τις 150 λέξεις, συμπεριλαμβανομένου του τίτλου, και πρέπει να έχει θέμα το σύνθημα «Μένουμε στο σπίτι».

Το Φεστιβάλ ΛΕΑ θα εκδώσει ένα βιβλίο με μια ευρεία επιλογή από τα μικροδιηγήματα που θα υποβληθούν. Τα τρία πρώτα που θα βραβευτούν εξασφαλίζουν την συμμετοχή τους στο βιβλίο. Η παρουσίασή του θα γίνει στο 13ο Φεστιβάλ ΛΕΑ τον Ιούνιο του 2021. Τα έσοδα από τις πωλήσεις του βιβλίου θα διατεθούν σε προγράμματα μετάφρασης του Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Καθορίζονται λοιπόν οι εξής προϋποθέσεις συμμετοχής:

1.       Κάθε πρωτότυπο πρέπει να αποτελεί μικροδιήγημα μεγίστης έκτασης 150 λέξεων. Πρέπει να υποβληθεί στα ισπανικά, ή στα ελληνικά ή στα πορτογαλικά, με ευανάγνωστη γραμματοσειρά. Οι συγγραφείς αυτών των μικροδιηγημάτων (ή οι ενήλικες που τους εκπροσωπούν) φέρουν την ευθύνη για την προέλευση του κειμένου του μικροδιηγήματος που θα υποβληθεί ως ιδία δημιουργία και στην περίπτωση που είναι εμπνευσμένο από έργο άλλου συγγραφέα ή χρησιμοποιεί απόσπασμά του, θα πρέπει να πρέπει να έχουν την γραπτή άδεια του δημιουργού του εν λόγω έργου.

2.       Τα έργα πρέπει να σταλούν ως τις 9 Ιουνίου 2020 μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση: leafestival.direccion@gmail.com και ο τίτλος του μηνύματος πρέπει να είναι «Διαγωνισμός Μικροδιηγήματος #ΛΕΑστοΣπίτι».

3.       Στο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, εκτός από το μικροδιήγημα, πρέπει να αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του συγγραφέα: όνομα, επίθετ@, αριθμός ταυτότητας, τηλέφωνο επικοινωνίας και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, όπως και τα στοιχεία του νομίμου εκπροσώπου του, σε περίπτωση που είναι ανήλικος. Πρέπει επίσης να επισυνάπτεται φωτογραφία του συγγραφέα σε υψηλή ανάλυση κι ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα μέχρι 400 χαρακτήρες (χωρίς τα κενά). Οι υποψηφιότητες που δεν θα περιλαμβάνουν κάποιο από τα προαναφερθέντα στοιχεία, θα αποκλείονται από τον διαγωνισμό.

4.       Η κριτική επιτροπή του Φεστιβάλ ΛΕΑ, η οποία αποτελείται από εκπροσώπους του λογοτεχνικού κόσμου και του Φεστιβάλ, θα εκδώσει την απόφασή της για ένα νικητήριο μικροδιήγημα και δύο επιπλέον στην βραχεία λίστα.

5.       Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού θα μάθουν οι νικητές σε προσωπική επαφή και θα δημοσιευθεί στην σελίδα του Φεστιβάλ στο ίντερνετ (www.lea-festival.com) και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

6.       Οι τρεις πρώτοι νικητές θα παραλάβουν ένα τιμητικό δίπλωμα, την εξασφάλιση της δημοσίευσης του έργου τους στην προαναφερθείσα έκδοση κι ένα αντίτυπο του βιβλίου δωρεάν.

7.       Επιπλέον, στο εν λόγω βιβλίο θα συμπεριληφθεί μια ευρεία επιλογή των μικροδιηγημάτων που θα συμμετέχουν. Εκτός από τα μικροδιηγήματα που θα κερδίσουν τις τρεις πρώτες θέσεις, για τα υπόλοιπα δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα συμπεριληφθούν στην έκδοση. Η κριτική επιτροπή του Φεστιβάλ αναλαμβάνει την ευθύνη της επιλογής των μικροδιηγημάτων και η απόφασή της είναι απρόσβλητη. Θα αποφασίσει δε με κριτήρια την ποιότητα, το ενδιαφέρον και την μοναδικότητα των υποψηφιοτήτων.

8.       Το Φεστιβάλ ΛΕΑ θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα υποβληθέντα έργα και να τα δημοσιεύσει στην διαδικτυακή του σελίδα, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να τα συμπεριλάβει, αν τα επιλέξει, στο προαναφερθέν βιβλίο, χωρίς να αποδώσει οποιαδήποτε αποζημίωση στους δημιουργούς τους. 

9.       Οι διαγωνιζόμενοι, με την ελεύθερη συμμετοχή τους, αποδέχονται πλήρως τις βάσεις του διαγωνισμού.

10.    Η κριτική επιτροπή μπορεί να κηρύξει τον διαγωνισμό άγονο και η απόφασή της δεν μπορεί να προσβληθεί.

11.    Η κριτική επιτροπή έχει το δικαίωμα της ερμηνείας αυτών των βάσεων συμμετοχής.

Δήλωσε συμμετοχή στον Διαγωνισμό Μικροδιηγήματος #ΛΕΑστοΣπίτι και στείλε το δικό σου το συντομότερο!

Κυκλοφόρησε: Proyecto GreQuerías. Antología del minicuento griego contemporáneo

http://edalibros.com/colecciones/130-proyecto-grequer%C3%ADas-antolog%C3%ADa-del-minicuento-griego-contempor%C3%A1neo.html

Πρόλογος στο Proyecto GreQuerías

Σύγχρονη ελληνική μικρομυθοπλασία

Η υπερβραχεία αφήγηση, με σκοπούς αφηγηματικούς ή διδακτικούς, ήταν πάντα παρούσα σε όλους τους σημαντικούς πολιτισμούς της ανθρωπότητας, από την εποχή του Ησιόδου, του Αισώπου ή του Ηρακλείτου του Εφεσίου μέχρι τις μέρες μας, με ενδιάμεσους σταθμούς τα ανατολίτικα παραμύθια, την παραδοξογραφία (από τον 4ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 3ο αιώνα της εποχής μας: Αντίγονος από την Κάρυστο, Απολλώνιος, Αντίγονος, Ηράκλειτος και άλλοι), τον Απολλόδωρο, τον Λουκιανό τον Σαμοσατέα, τους λατίνους συγγραφείς (Κικέρων, Πετρώνιος και άλλοι), τον Πλούταρχο και, αργότερα, τον Βοκάκιο, τα ασκητικά κείμενα της μεσαιωνικής θεολογίας κ.λπ. Από τα μέσα του 19ου αιώνα, αλλά ακόμα πιο έντονα από τις αρχές του 20ού, μπορούν να εντοπιστούν παραδείγματα υπεβραχείας αφήγησης στη λογοτεχνική παραγωγή πολλών χωρών, κυρίως ισπανόφωνων, γαλλόφωνων ή αγγλόφωνων. Μερικοί από του κύριους εκπροσώπους αυτού του τρόπου αφήγησης ήταν οι Πόε, Λάβκραφτ, Νταρίο, Ουιδόμπρο ή Ταγκόρ, μεταξύ άλλων. Καθώς εξελίσσεται ο 20ός αιώνας, η υπερβραχεία αφήγηση εμπλουτίζεται με τη συνεισφορά σημαντικών ευρωπαίων και αμερικανών συγγραφέων· αναφερόμαστε σε δημιουργούς του μεγέθους των Τσέχοφ, Κάφκα, Μπέρνχαρντ, Μπόρχες, Μπηρς, Κορτάσαρ, Χέμινγουεϊ, Άπνταικ και πολλών άλλων.

Ωστόσο, μόνο από τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα και έπειτα αρχίζουν να χρησιμοποιούνται οι όροι «microrrelato» [μικροαφήγηση], «minicuento» [μικροδιήγημα], «minirrelato» [νανοδιήγημα] κ.λπ. (ή τα ισοδύναμά τους «flash fiction» ή «short short story», στα αγγλικά), οδηγώντας έτσι στη συγκρότηση αυτού που πλέον ονομάζεται –μετά το μυθιστόρημα, τη νουβέλα και το διήγημα– «τέταρτο πεζογραφικό είδος». Πιο συγκεκριμένα, στον ισπανόφωνο κόσμο, το 1981, η κουβανικής καταγωγής καθηγήτρια, κάτοικος Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Ντολόρες Κοχ δημοσιεύει, στο νούμερο 30 του περιοδικού Hispamérica, το πρώτο θεωρητικό κείμενο στα ισπανικά που αναφέρεται στο μικρο-αφήγημα (πρώτη επίσημη εμφάνιση του εν λόγω όρου), με τίτλο «El micro-relato en México: Τorri, Αrreola, Μοnterroso». Δέκα δε χρόνια αργότερα, το 1991, ο χιλιανός συγγραφέας και καθηγητής Χουάν Αρμάντο Έπλε, και αυτός κάτοικος ΗΠΑ, χρησιμοποιεί για πρώτη φορά τον όρο «μικρο-διήγημα» στην ανθολογία του για το ισπανοαμερικάνικο μικροδιήγημα (Brevísima relación. Antología del micro-cuento hispanoamericano). Όπως παρατηρείτε, σε αμφότερες τις περιπτώσεις τοποθετείται ένα ενωτικό για να ενωθεί το πρόθεμα «μικρό» με τον λογοτεχνικό όρο.

Στην Ελλάδα, οι όροι «μικρομυθοπλασία» ή «μικροδιήγημα», χωρίς ενωτικό, άργησαν αρκετά να καθιερωθούν, μιας και αυτό συνέβη στα πρώτα χρόνια της τρέχουσας χιλιετίας. Μέχρι τότε χρησιμοποιούνταν οι όροι «σύντομη ιστορία» ή «σύντομο διήγημα» για να οριστούν τα αφηγηματικά λογοτεχνικά προϊόντα που δεν υπερέβαιναν τις χίλιες λέξεις. Ωστόσο, τόσο κατά τον 19ο αιώνα όσο και κατά τον 20ό είναι πολλοί οι έλληνες συγγραφείς που γράφουν μικροδιηγήματα, αρκετές δεκαετίες πριν την καθιέρωση του εν λόγω όρου στην παγκόσμια λογοτεχνία. Πρόκειται, για παράδειγμα, για περιπτώσεις συγγραφέων όπως οι Αργύρης Εφταλιώτης, Ιωάννης Μ. Δαμβέργης, Ιωάννης Κονδυλάκης, Αθανάσιος Θ. Γκράβαλης, Κώστας Βάρναλης ή Στρατής Μυριβήλης, μεταξύ πολλών άλλων, που γράφουν και δημοσιεύουν τις σύντομες ιστορίες τους κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ού.

Ο κατάλογος των ελλήνων συγγραφέων που γράφουν μικρομυθοπλασία, όπως ήταν αναμενόμενο, αρχίζει να μεγαλώνει σημαντικά κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και φτάνει σε ύψη που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί στις αρχές του 21ου αιώνα. Στην παρούσα ανθολογία περιλαμβάνονται 78 αφηγητές και αφηγήτριες από την Ελλάδα (47 άνδρες και 31 γυναίκες συγγραφείς), γεννημένοι/ες όλοι/ες τον περασμένο αιώνα (το 1924 ο μεγαλύτερος και το 1990 ο νεότερος). Εντός αυτής της «ομάδας» συναντιούνται μορφές καταξιωμένες της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, όπως είναι οι Θανάσης Βαλτινός, Νίκος Δήμου, Πέτρος Τατσόπουλος, Αντώνης Σουρούνης, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Δημήτρης Καλοκύρης, Σοφία Νικολαΐδου, Σωτήρης Δημητρίου, Μαρία Κουγιουμτζή ή ο πατριάρχης της σύγχρονης ελληνικής υπερβραχείας αφήγησης, Επαμεινώνδας Χ. Γονατάς, αλλά και νεαρότεροι συγγραφείς, άνδρες και γυναίκες, που βρήκαν στη μικρομυθοπλασία ένα νέο είδος/μέσο έκφρασης.

Αναφορικά με τη χρονολογία δημοσίευσης των 78 μικροδιηγημάτων της ανθολογίας (ένα από κάθε συγγραφέα), το πρώτο γράφτηκε το 1977, ενώ τα τελευταία, πρόσφατης εσοδείας, το 2019: από αυτά, 10 είχαν γραφτεί τον 20ό αιώνα, 4 την πρώτη δεκαετία του 21ου και 64 την δεκαετία που μόλις αφήσαμε πίσω μας. Έχουμε έτσι μια περισσότερο από προφανή ένδειξη της άνθισης της μικρομυθοπλασίας στο ελληνικό λογοτεχνικό τοπίο των τελευταίων ετών, άνθιση στην οποία έχουν παίξει σημαντικό ρόλο, τόσο για τη δημιουργία όσο και για τη διάδοση του είδους, οι νέες τεχνολογίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όχι μάταια, 44 από τα 78 μικροδιηγήματα της ανθολογίας έχουν αρχικώς δημοσιευθεί σε ιστολόγιο που είναι αφιερωμένο στη μικρομυθοπλασία (τόσο τη γραμμένη στα ελληνικά όσο και σε 14 ακόμα γλώσσες, μεταξύ των οποίων η ισπανική και η καταλανική, και μεταφρασμένη στα ελληνικά), που δημιούργησαν το 2010, και συνεχίζουν να εμπλουτίζουν, ο ποιητής Γιάννης Πατίλης και η συγγραφέας και ζωγράφος Ηρώ Νικοπούλου, υπό τον τίτλο: Πλανόδιον - Ιστορίες Μπονζάι (https://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com/). Τα υπόλοιπα 34 μικροδιηγήματα της ανθολογίας είχαν αρχικώς δημοσιευθεί σε περιοδικά, εφημερίδες και συλλογές (μικρο)διηγημάτων. Αναφορικά με την έκταση, το πιο σύντομο («Vita Brevis») μετράει 4 λέξεις, συμπεριλαμβανομένου του τίτλου, και το πιο μακρύ («Πορσελάνη»), 833.

Αυτά τα ελληνικά διηγήματα δεν μας έρχονται από μακριά, από την αρχαία εποχή των ηρώων και των θεών στην οποία κυοφορήθηκε το θέατρο, η φιλοσοφία ή η δημοκρατία: βγαίνουν κατευθείαν από το φούρνο μιας Ελλάδας μοντέρνας και τελείως διαφορετικής από εκεινη που συνηθίσαμε να μελετούμε στις εγκυκλοπαίδειες και στα εγχειρίδια μυθολογίας.

Εντούτοις, σε αυτά τα σύντομα διηγήματα οι θνητοί συνεχίζουν να μάχονται ενάντια στα σχέδια κάποιου θεού, συνεχίζουν να υποφέρουν τα καπρίτσια του έρωτα και του μίσους, συνεχίζουν να νιώθουν μοναξιά ή φόβο, ευτυχία ή αλληλεγγύη με τον πλησίον, συνεχίζουν να φέρουν σε πέρας κατορθώματα όμοια ή το ίδιο μεγάλα με εκείνα κάποιου αχαιού πολεμιστή, μιας αριστοφανικής επαναστατημένης γυναίκας ή ενός θεού μεταμφιεσμένου σε ταύρο ή σε χρυσή βροχή.

Με άλλα λόγια, αυτά τα εκλεκτά σύγχρονα ελληνικά μικροδιηγήματα μας σερβίρουν, ευφραίνοντάς μας, τα αιώνια πανανθρώπινα ζητήματα, αλλά, όπως είναι λογικό, με τρόπο ελληνικό, γι’ αυτό και ο αναγνώστης που διεισδύει σε αυτά θα πρέπει να εξοικειωθεί με κάποιες εμμονές ή θέματα που ανησυχούν και απασχολούν το μυαλό όχι μόνο των ίδιων των συγγραφέων, αλλά και οποιουδήποτε καθημερινού Έλληνα ή μετρίως εξελληνισμένου. Η Αθήνα και τα εκατομμύρια των κατοίκων της (το όνομα «Κυψέλη», μια ιστορική αθηναϊκή γειτονιά, σημαίνει κατ’ ακριβολογία «Colmena»)· η τρίτη ηλικία, που φέρνει μαζί της τη γνώση των παροιμιών και των συνταγών, αλλά και την εγκατάλειψη στην τύχη της και τον αποπροσανατολισμό της σε έναν κόσμο ιλιγγιώδη· η μετανάστευση, και όχι μόνο η προερχόμενη από τα Βαλκάνια ή ορισμένες ασιατικές χώρες, αλλά και εκείνη από τα χωριά και τα νησιά (ένα από τα διηγήματα αναφέρεται σε ένα φτωχό πλάσμα που περιφέρει μεν το σαρκίο του στην πρωτεύουσα, κατάγεται όμως από μια κοινότητα της ενδοχώρας που λέγεται, τι ειρωνεία, Καινούργιο)· η παρουσία της Θεσσαλονίκης, η μικρότερη αδελφή από τον Βορρά (αυτή η μεγάλη άγνωστη), αλλά και του τοπίου με τα λιόδεντρα και τα κύματα από χωράφια και πελάγη, των ηρώων της Ανεξαρτησίας και της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, των εκλογών κάθε τέσσερα χρόνια και της καθημερινής μπαγαποντιάς…

Και μέσα σε όλα αυτά, ένα σκηνικό από καφενεία (αυτή η όαση με καφέδες, ρακί ή τσίπουρο, ποδοσφαιρικές διαμάχες και μεζέδες, απολιθωμένη από τον χρόνο σε κάθε αστική γειτονιά ή στις πλατείες των χωριών), κομπολόγια (αυτές οι γυάλινες χάντρες που παίζουν με το δεξί χέρι άνδρες με ιστορία και βαρεμάρα), κόλλυβα (πιάτο που αποτελείται από βρασμένο σιτάρι ανακατεμένο με ξηρούς καρπούς και ζάχαρη, το οποίο προσφέρεται στις κηδείες και στις λειτουργίες υπέρ ανάπαυσης των ψυχών) και όλα εκείνα τα στοιχεία που κάνουν τη σύγχρονη Ελλάδα ένα τέλειο πρόσχημα για να ταξιδέψεις, να σκεφτείς, να γράψεις και, όπως θα κάνουν οι αναγνώστες μας, να διαβάσεις.

Στο Ρroyecto GreQuerías συμπεριλαμβάνονται, επιπλέον του παρόντος προλόγου και των 78 μικροδιηγημάτων, μια ενότητα με τα σύντομα βιογραφικά όλων των συγγραφέων (των οποίων τα ονόματα έχουν «μεταφερθεί» στα ισπανικά επιδιώκοντας να τηρηθεί μια, αδύνατη, ισορροπία ανάμεσα στην ελληνική τους γραφή και στην ισπανική προφορά), καθώς και ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στη διαδικασία της ομαδικής μετάφρασης του συνόλου των μικροδιηγημάτων. Ξεκινάμε!

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και Εδουάρδο Λουθένα

Αθήνα, 2019

Μετάφραση: Κανέλλα Λιακοπούλου

Μόλις κυκλοφόρησε στην Ισπανία, από τις εκδόσεις EDA Libros (Μάλαγα, Μάρτιος 2020), η ανθολογία σύγχρονου ελληνικού μικροδιηγήματος, Ρroyecto GreQuerías (Ανθολόγηση/Επιμέλεια Κωνσταντίνος Παλαιολόγος - Eduardo Lucena, μετάφραση ομαδική, εξώφυλλο Δημήτρης Χαντζόπουλος)

Τώρα που δεν, του Jorge F. Hernández, σε μετάφραση Αλεξάνδρας Γκολφινοπούλου

Τώρα που δεν
[Ahora que no]

Τώρα που δεν μπορείς να μπεις –προσωρινά, για να μην κολλήσεις–, σε εκλιπαρώ να επιστρέψεις στη Μαδρίτη· αφού τώρα δεν μπορούμε να μπούμε στο Μουσείο του Πράδο, θα μπορούσαμε να βρούμε τρόπο να φανταστούμε ότι με λένε Γκόγια και ότι σε ζωγραφίζω ντυμένη… ή ότι ένας σκύλος σκάει μύτη πίσω από έναν αμμόλοφο στο Πουθενά για να γαβγίσει στο βήχα και στον πυρετό που μοιάζει να στοιχειώνει τον ψεύτικο Κρόνο που καταβροχθίζει τον γιο του σαν Ουγκολίνος. Τώρα που δεν υπάρχει πρόσβαση, θα είναι πιο εύκολο να μπούμε στον πίνακα όπου οι Δεσποινίδες των Τιμών προσφέρουν στην Ινφάντα μια αχνιστή σοκολάτα σε πήλινη γαλατιέρα από την Τσολούλα, και υποθέτω πως τώρα που δεν επιτρέπεται, μπορούμε όλοι να αναγνωρίσουμε τους εαυτούς μας στο τρίπτυχο του Μπος, αυτόν τον παρανοϊκό Κήπο των επίγειων απολαύσεων όπου εμφανίζεται το πρώτο κρούσμα που μολύνθηκε από τον κορωνοϊό στα οπίσθια σαν από ένα βέλος πρηνηδόν, δίπλα σε μια κινεζική αγορά όπου για κάποιον ανεξήγητο λόγο κόλλησε ένας Ιταλός με ένα ανώνυμο φτάρνισμα, και επέστρεψε αεροπορικώς στο Μιλάνο δίχως να ξέρει ότι θα πλημμύριζε τη Λομβαρδία με τη μικρή μπαλίτσα που μοιάζει με σκαντζόχοιρο και έχει εξαπολύσει τις πλέον παραληρηματικές θεωρίες σε σχέση με τις διαφορετικές τριχοειδείς και επιδημικές συνωμοσίες που μας πολιορκούν, τώρα που δεν έχει πια σημασία αν κάποιος απλώς σκέφτεται ή σκέφτεται λογικά.

          Τώρα που δεν επιτρέπεται, θέλω να σε φιλήσω όπως πάντα ή όπως ποτέ και να περπατήσουμε στους δρόμους του Μπάριο δε λας Λέτρας της Μαδρίτης, με την ψευδαίσθηση ότι θα συναντήσουμε μπροστά μας τα φαντάσματα περασμένων αιώνων που επέζησαν από άλλες πανώλες. Τώρα που δεν, πες μου ναι, ότι μπορούμε να ξαγρυπνήσουμε μιλώντας μέχρι το ξημέρωμα και ότι –πράγματι– όλος αυτός ο χρόνος δεν είναι παρά μια απίστευτη αυταπάτη: εδώ κι εκεί δεν συνέβη τίποτα, ούτε μας πέθανε κανείς, και αυτά τα άσπρα μαλλιά, παρόλο που έδειχναν ότι μπορούσες να τα ψηλαφήσεις, είναι ψεύτικα, και δεν είναι τίποτε άλλο παρά μακιγιάζ τα παραπάνω κιλά που έχω πάρει, επειδή τώρα που δεν μπορώ, θέλω να αρχίσω να τρέχω σε μια όχθη της Μαδρίτης για να επιβεβαιώσω πόσο κοντά στην εξοχή εξακολουθεί να βρίσκεται και πόσο απέραντη είναι η Καστίλλη.

          Τώρα που δεν, προτείνω να μείνουμε στο κρεβάτι μέχρι να, ίσα ίσα επειδή. Τώρα που δεν, θέλω να δώσω το χέρι στους αληθινούς μου φίλους και να αρνηθώ τον αγκώνα σε τόσους ψεύτες και υποκριτές αδιόρθωτους που ορκίζονταν ότι θα με βοηθούσαν στα καλά, και τώρα που δεν, που ήρθαν οι κακές αποστάσεις και η μοναξιά της σιωπής, κλειδαμπαρώθηκαν στη λησμονιά και την αμνησία, στις ασυγχώρητες προφάσεις με τις οποίες πιστεύουν ότι διατηρούν την ασηψία, γνωρίζοντας ότι η ψυχή τους δεν πλένεται με το αντισηπτικό χεριών. Για τον ίδιο λόγο, τώρα που δεν, λέω ναι στα απαγορευμένα βιβλία, στις ξεχασμένες γνωμοδοτήσεις, στις εκκρεμείς παραγράφους και τα αδημοσίευτα μυθιστορήματα· τώρα που δεν, λέω ναι στα διηγήματα που μένουν να σταλούν στο τυπογραφείο και στα αδέλφια αυτού του χρονικού που πρέπει να τα μετατρέψω σε μοβ βιβλίο. Τώρα που δεν, πώς είναι δυνατόν να μην;

          Άφησέ με να ανακουφίσω τα βλέφαρά σου με τ’ ακροδάχτυλά μου, τώρα που δεν μπορώ να αγγίξω το πρόσωπό σου, παρά μόνο το φαντάζομαι καθώς σε ακούω από μακριά, και άφησέ με να κοιμηθώ στη γωνία που εκτείνεται από το λαιμό σου μέχρι τον δεξιό σου ώμο, τώρα που δεν πρέπει να πλησιάσω ούτε στα όνειρα από φόβο μήπως ανεβάσω τη θερμοκρασία μας και προκαλέσω πόνο στα πνευμόνια μας, σαν γαλάζιους κήπους ενός μαύρου βάτραχου με φτερά. Άφησέ με να σου απαγγείλω ένα σονέτο μισό χιλιοστό από τα χείλη σου, σαν να ήταν η παλιά σελίδα ενός βιβλίου που ακούμπησες πάνω στη μύτη σου επειδή αποκοιμήθηκες έναν Φλεβάρη που χτες ήταν παγωμένος και σήμερα μοιάζει με την ξαναμμένη άνοιξη των ψιθύρων που μοιράζονται τα χείλη, τώρα που ούτε πρέπει ούτε μπορούμε να ξαναρχίσουμε το διάλογο των φιλιών που μοιραστήκαμε εδώ και ποιοςξέρειπόσα χρόνια.

          Τώρα που δεν επιτρέπεται, πάμε στη Βενετία και ας αναβιώσουμε ένα ψέμα τόσο απολαυστικό και άνετο που έμοιαζε με ένα ζευγάρι παντόφλες ή πήγαινέ με στη Ρώμη για να τη δω άδεια και να μείνουμε άφωνοι μπρος στην αυτοκρατορική πρόσοψη οποιουδήποτε κτιρίου. Πες μου πως έχεις τρόπο να παραβρεθούμε στον Μυστικό Δείπνο στο Μιλάνο, τώρα που δεν υπάρχουν ατελείωτες ουρές τουριστών με κάμερες και τηλέφωνα με φακούς ευρυγώνιους και φακούς επαφής, και πες μου πως δεν κοιτάζεις με αποστροφή εκείνο τον κύριο που φταρνίζεται στη μέση του βαγονιού ή την κυρία που βήχει στο δρόμο δίχως να καλύψει το στόμα της επειδή τα χέρια της είναι γεμάτα τσάντες με τα ψώνια του πανικού, και τώρα που δεν υπάρχει πια ρύζι, ας δειπνήσουμε με μια αυτοσχέδια παέγια, και τώρα που έχουν κλείσει τους κινηματογράφους, ας διαβάσουμε χαμηλόφωνα ένα μυθιστόρημα που μιλάει για τον Θάνατο στη Βενετία, για να τον δούμε σύντομα και πάλι στη μεγάλη οθόνη, κλειδωμένοι σε καραντίνα για πάντα πλέον, με την ξεκάθαρη πρόθεση να εξακολουθήσουμε να μεταδίδουμε ο ένας στον άλλον όλο αυτό το θαύμα και το μυστήριο για το οποίο απλούστατα δεν υπάρχει κανένα αντίδοτο, για να πείσουμε τους εαυτούς μας με το αιώνιο πλασέμπο ότι είμαστε πάντα μαζί, τώρα που δεν είμαστε.

του Χόρχε Φ. Ερνάντες

Μετάφραση: Αλεξάνδρα Γκολφινοπούλου

https://www.milenio.com/opinion/jorge-hernandez/agua-de-azar/ahora-que-no

12/03/2020

     

Καλοκαίρι 1974, της Νίκης Παπαξενοφώντος

Καλοκαίρι 1974

Το δράμα δεν μας ήξερε ακόμαˑ

κατέβαινες το ποτάμι γυμνός πλέοντας μ’ ένα χέρι

στ’ άλλο τ’ αγριοπερίστεραˑ παιδί ακόμα – αρπακτικό

ανίδεο για τον τρόμο που σ’ ακουμπούσε.

Από τον έρωτα απείχες μιαν αστραπή.

Ύστερα οι εχθροί που περάσανε

μισή εφηβεία πατρίδα μισή

Τίποτε να διαφεντέψεις.

Οι μνήμες

φτερά στην όχθη του παλιού ποταμού, στοιχειωμένα.

Κάπου κάπου τ’ αναζητάς με τη σκέψη

ή τα νιώθεις μες τ’ όνειρο να σου στερεώνουν τους ώμους

και ξυπνάς μες την έκσταση.

Μετά, η ανάσα της πλάνης.

Δεν μπορούμε θαρρείς άλλο πόνο σ’ αυτή τη μεριά

ψευδαίσθηση ή ομηρία αδιάφοροˑ

βουτούμε το κεφάλι στο έρεβος

Αρχαϊκά μεγάλα πουλιά μες την άμμο.

Γραφή μελανόμορφη στους αμφορείς των μουσείων.

Σφραγίς δωρεάς πυρωμένη ο τόπος μας

την αποδέχεσαι -

έγκαυμα

την αρνιέσαι και σέπεται το πρόσωπό σου.

Είναι κι οι άλλοι, μου λες

που τελειώνουν τις μέρες τους μες την τρυφή

και δηλώνουν αμέτοχοι

το δικό μας γιατί, το κενό τους.

Και να πω - τι να πωˑ

Παρελθόν που γκρεμίστηκε

όταν έφηβοι συλλαβίζαμε όνειρα

και παρόν άνομβρα χρόνια. Με εξορύξεις σε θάλασσες

που εγκυμονούν όλβιο μέλλον – και δύστοπο.

Ποταμοί σκοτεινοί, με ανάποδο ρέμα

που εκβάλλουν τις νύχτες στα όνειραˑ

πότε δροσιά παιδικής ηλικίας, πότε εφιάλτης·

των διωγμών του Ιούλη

του Αύγουστου.

Καλοκαίρι ανήλεο

Η Κύπρος μνήμη που εξαντλείται.

(Μάρτης 2019)

Το ποίημα προέρχεται από τη Διπλωματική Εργασία που παρουσίασε η Νική Παπαξενοφώντος, σε επίβλεψη Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, στο πλαίσιο των σπουδών της στο ΠΜΣ "Δημιουργική γραφή" που συνδιοργανώνεται από το ΕΑΠ και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τίτλος Διπλωματικής: Τραύμα και Μνήμη της εισβολής στο έργο των Κυπρίων ποιητών Παντελή Μηχανικού και Κυριάκου Χαραλαμπίδη: Ένας (ανα)στοχασμός.