Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2019

Viento norte en noviembre / Βοριάς τον Νοέμβριο


Viento norte en noviembre

Mares antiguos color presentido
cruzan la tarde. Penumbras de olvido
vuelven despacio. Invisibles bandadas
van hacia el sur entre niebla, y amadas
playas sin voz ni crepúsculo, solas,
cubren de gris la pasión de las olas.

Julián Ayesta

Βοριάς τον Νοέμβριο

Θάλασσες αρχαίες με χρώμα αισθαντικό
διασχίζουν τ’ απόγευμα. Σκιές λησμονιάς
αργά επιστρέφουν. Αόρατα σμήνη
κατευθύνονται στο νότο μες στην ομίχλη, και αγαπημένες
παραλίες δίχως φωνή μήτε δείλι, μοναχικές,
καλύπτουν με γκρίζο το πάθος των κυμάτων.

Χουλιάν Αγέστα

Μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

Ο Julián Ayesta γεννήθηκε στη Χιχόν της Ισπανίας το 1919. Σπούδασε Νομικά και Φιλολογία στη Μαδρίτη και εργάστηκε ως διπλωμάτης καριέρας. Έγραψε αρκετά θεατρικά έργα, μερικά διηγήματα, ελάχιστα ποιήματα και ένα μυθιστόρημα, το Ελένα ή η θάλασσα του καλοκαιριού. Απεβίωσε στη Χιχόν το 1996.

Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2019

Δύο ποιήματα της Στέλλας-Λουίζας Κατσαμπή στα ισπανικά / Dos poemas de Stella-Luisa Katsambí en español


Δύο ποιήματα της Στέλλα-Λουίζα Κατσαμπή στα ισπανικά
Dos poemas de Stella-Luisa Katsambí en español

Δεν είμαι είκοσι τριών ετών

Κάθε βράδυ,
ο καθρέφτης δείχνει τη νιότη,
και η πένα το γήρας.

Σαράντα χρόνων το συναίσθημα
ελέγχει όλα τα νεανικά νεύματα. 
Θέλησα να τα ζήσω όλα,
έγινα κι εγώ,
εκείνο το άγουρο σύκο
που βιάστηκαν να κόψουν,
μη λάχει και σαπίσει.

Να 'ταν η ζωή ανάποδα,
να γερνούσαμε μικραίνοντας,
να ’χαμε τη γνώση πρώτα,
και στο τέλος,
την άγνοια του θανάτου.

>.<>.<>.<

No tengo veintitrés años

Cada noche,
muestra la juventud el espejo,
y la senectud la plumilla.

De cuarenta años la emoción
controla cada gesto juvenil.
Quise vivirlo todo,
convirtiéndome yo también
en aquel higo verde
que se dieron prisa en cortar
no fuera que se pudriese.

Que la vida fuera a la inversa,
que al envejecer nos volviésemos pequeños,
que tuviéramos el saber primero,
y al final,
la ignorancia de la muerte.

>.<>.<>.<

Φοβάμαι

Μάνα,
εσύ μου έλεγες να φοβάμαι
τις πουτάνες,
τα σοκάκια,
τους τρελούς.

Δεν μου 'πες,
όμως,
μάνα,
πώς να μην φοβάμαι
τους άνδρες,
τους ευσπλαχνικούς,
τους ιδανικούς συζύγους,
τους καλούς πατέρες
και τους περιποιητικούς.

Μάνα,
φοβάμαι πως κάποια μέρα
θα με αγαπήσουν
και δεν θα μπορώ να είμαι πια
μια τρελή πουτάνα σε σοκάκια.

>.<>.<>.<

Temo

Madre,
tú me decías que temiese
a las putas
a los callejones
a los locos.

Pero,
no me dijiste,
madre,
cómo no temerles
a los hombres,
a los indulgentes,
a los maridos perfectos
a los buenos padres
y a los considerados.

Madre
temo que algún día
me amen
y ya no pueda ser más
una loca puta en los callejones.


Η συλλογική μετάφραση των ποιημάτων της Στέλλας-Λουίζας Κατσαμπή έγινε στη Θεσσαλονίκη, παρουσία της ποιήτριας, στο πλαίσιο του μαθήματος Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Αναπληρωτή Καθηγητή Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στο ΑΠΘ. Μετέφρασαν και επιμελήθηκαν οι Alejandro Abella González, Daniel Alonso Lázaro, Όλγα Αναστασιάδου, Βάλια Εμμανουηλίδου, Irene Gaeta Mora, Παντελής Κουτσιανάς, Νόρα Μαλαματίδου, Αθηνά Μανούση, Virginia Rech, Αλεξάνδρα Τσακανίκα.

Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2019

Presentación en Málaga de los Apuntes TraLiterarios



jueves 7 de febrero, 19.30h
CENTRO ANDALUZ DE LAS LETRAS
presentan

María López Villalba, Vicente Luis Mora, Konstantinos Paleologos

http://www.juntadeandalucia.es/cultura/caletras/evento/72786/Presentaci%C3%B3n%20de%20Literatura%20y%20traducci%C3%B3n%20(Apuntes%20TraLiterarios)%20de%20Konstantinos%20Paleologos


Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2019

420 Χ 5 / Μεταφράζοντας μεξικανική ποίηση στα ελληνικά, του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου


420 Χ 5
Μεταφράζοντας μεξικανική ποίηση στα ελληνικά
(με αφορμή τα 420 χτυπήματα: το βιβλίο των ωρών του Miguel Maldonado, σε μτφρ Θανάση Ράπτη,
Εκδόσεις Ένεκεν, 2017)

1. Το Μεξικό είναι μαζί με την Αργεντινή οι δύο ισπανόφωνες χώρες που διακρίνονται πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, λόγω πληθυσμού πολύ περισσότερο και από την Ισπανία, για τη λογοτεχνική τους παραγωγή. Βέβαια στη χώρα μας είναι πιο γνωστοί οι μυθιστοριογράφοι του Μεξικού, με προεξάρχοντα τον μεγάλο Κάρλος Φουέντες, αν και στη χώρα μας εκείνος που έχει γνωρίσει τη μεγαλύτερη επιτυχία είναι ο Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο και τα αστυνομικά του μυθιστορήματα.
Μόνο την τρέχουσα δεκαετία, έχουμε γνωρίσει στα ελληνικά μυθιστοριογράφους εκπληκτικούς όπως ο Χόρχε Βόλπι, ο Έλμερ Μεντόσα, ο Ντανιέλ Σάδα, η Ελένα Πονιατόφσκα, ο Χουάν Βιγιόρο ή ο Άλβαρο Ενρίγκε. 

2. Όσον αφορά τη μεξικανική ποίηση, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Οι μεξικανοί ποιητές μάς έρχονται με το σταγονόμετρο. Με την εξαίρεση του Οκτάβιο Πας, του πατριάρχη των μεξικανικών γραμμάτων, που έχει στο ενεργητικό του αρκετές μεταφράσεις ποιημάτων του στα ελληνικά, με πιο διακεκριμένη περίπτωση την πολυμεταφρασμένη Ηλιόπετρά του και κάποιες σποραδικές επισκέψεις μεξικανών ποιητών για εργαστήρια λογοτεχνικής μετάφρασης (Τομάς Σεγκόβια, Πάντσο Σεγκόβια, Ρομπέρτο Ρεσέντις κ.ά.), ουσιαστικά μόλις από το 2010 και εντεύθεν αρχίζουν να εκδίδονται στην Ελλάδα ποιητικές συλλογές μεξικάνων ποιητών: Χοσέ Εμίλιο Πατσέκο, Ραμόν Λόπες Βελάρδε, Ομέρο Αρίτζις.  
        Το 2015 ο μεταφραστής Γιάννης Σουλιώτης και οι εκδόσεις Ροές παρουσίασαν μια ανθολογία μεξικανικής ποίησης με τους περισσότερους από τους προαναφερθέντες ποιητές και πολλούς, φυσικά, ακόμα (συνολικά 120).  

3. Μέσα λοιπόν σε αυτό το τοπίο εκδίδεται από τις εκδόσεις Ένεκεν, το 2017, το βιβλίο του Μιγκέλ Μαλδονάδο, 420 χτυπήματα: το βιβλίο των ωρών. Από τα προαναφερθέντα αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για μια πολύ τολμηρή εκδοτική προσπάθεια, από έναν εκδοτικό οίκο που ελπίζουμε με αυτό το βιβλίο να ανοίγει έναν γόνιμο κύκλο ισπανόγραφης ποίησης και λογοτεχνίας γενικότερα.

4. Ο συγγραφέας: Ο Μιγκέλ Μαλντονάδο γεννήθηκε στην πόλη Πουέμπλα το 1976. Εκτός από ποιητής είναι δοκιμιογράφος, μεταφραστής και αρχισυντάκτης του περιοδικού Revuelta. Πρόκειται για έναν ποιητή που σταδιακά γίνεται όλο και πιο γνωστός στο Μεξικό (με διακρίσεις όπως το Βραβείο Ποίησης Joaquín Xirau το 2016) και εκτός αυτού (υπήρξε ο μοναδικός μεξικανός ποιητής που προσκλήθηκε το 2016 στη σημαντικότατη Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης). Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ποίησής του είναι η μορφή. Αν στο 420 χτυπήματα όλα τα ποιήματα είναι γραμμένα στην κυριολεξία με 420 χτυπήματα του πληκτρολογίου, στο καινούργιο του βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2017 με τον τίτλο Εl vuelo de la rosa [Η πτήση του ρόδου], όλα τα ποιήματα αφορούν το τριαντάφυλλο και είναι γραμμένα με 140 χαρακτήρες. Για παράδειγμα:

La rosa de papel sueña ser de plástico, la de
plástico ser rosa vegetal, y la vegetal, ¡volar!
Una rosa es un sueño es un sueño es un sueño

[Το χάρτινο ρόδο ονειρεύεται να ήταν από πλαστικό,
το πλαστικό να ήταν φυτό, και το φυτό, να πετάξει!
Ένα ρόδο είναι ένα όνειρο είναι ένα όνειρο]

5. Ο μεταφραστής: Ο Θανάσης Ράπτης είναι ένας άνθρωπος παθιασμένος με ό,τι καταπιάνεται και ταυτόχρονα απολύτως τυπικός στις υποχρεώσεις του. Στα εργαστήρια λογοτεχνικής συλλογικής μετάφρασης που διοργανώνω στο ΑΠΘ είναι πάντα η ψυχή της ομάδας και ο πρώτος που καταφθάνει στις συναντήσεις. Είναι δείγμα του ποιητικού του γούστου το γεγονός ότι ανακάλυψε και μας σύστησε τον Μιγκέλ Μαλντονάδο. Επειδή, δε, είναι ένας άνθρωπος με προσωπικότητα, θα μας δώσει στο μέλλον μεταφράσεις ακόμα πιο απαιτητικών κειμένων. Είμαι βέβαιος γι’ αυτό. Το μόνο που δεν του συγχωρώ είναι ότι παντού συστήνεται ως Φωτογράφος / Μεταφραστής… Με αυτή τη σειρά…  



Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2019

María Mítsora: El cuerpo deshabitado


María Mítsora
El cuerpo deshabitado
A Th.K.
El autobús tose y escupe. Tosiendo y escupiendo inventa desde el principio su recorrido, prediciendo la caída de las casas elegantes, su reemplazo por bloques de pisos sin gracia. Uno encima del otro comerán en el futuro, uno encima del otro dormirán, la muerte en el hospital y en vez de velar al muerto, la postrera soledad del cuerpo deshabitado en la cámara frigorífica de la funeraria.
Pero ahora tenemos todavía el autobús viejo con el cobrador y nuestra heroína es muy joven, aunque no intacta. Solo que detesta la prisa de los que la tocan, en cambio aquí, en el asiento del autobús, con los ojos clavados fuera de la ventanilla, mientras siente la presión en su muslo, un calor la inunda por oleadas. Hay un pacto secreto, no deben mirarse nunca. Estaré enamorada de ti por dos paradas más. Él sabe las horas que ella va a clases de inglés. Toman el aire juntos, juntos vacían sus pulmones, todo despacio y a escondidas. Sobre todo a escondidas de los demás. Dentro de poco, un leve estremecimiento en común. Con el rabillo del ojo reconoce solamente el borde del pantalón de pana marrón. Estoy loca por ti, telita de pana, y hace falta esforzarse para separarme de ti. Se levanta con dificultad, apartando siempre la cara, presiona el botón y baja.
Su primer amor la espera en la parada. Tiene ojos azules, serenos. La agarra en su abrazo levantándola del suelo, pero existe esa prisa en su cuerpo y entonces ella piensa que nada que ver con mi telita de pana. Luego lo toma del brazo y comienzan a caminar, a hablar, a reír, mientras su mente con dificultad se desentumece.

Fuente: Από τη μέση και κάτω (Editorial Patakis, 2014)

María Mítsora (Atenas). Escribe prosa, cuento, novela. Estudió sociología en París (Sorbona y Vincennes). Ha viajado desde el círculo polar hasta Aití, desde Pekín hasta Nicaragua de los Sandinistas, el Orinoco y Santa Fé de Bogotá.


Tra­duc­ción: I­lek­tra A­na­gno­stou, So­fía Fer­taki, Theoni Kabra, María Karali, Eduardo Lucena, María Malakata, Aliki Manolá, Kon­sta­nti­nos Pa­le­o­lo­gos, Jarálambos Theodosis, Anto­nia Vla­chou.
La tra­duc­ción y revisión colectivas de los minir­rela­tos es producto del taller que orga­ni­zan y co­ordina­n, en la a­ca­de­mia de i­dio­mas A­ba­ni­co Kon­sta­nti­nos Pa­le­o­lo­gos y E­du­a­rdo Lu­ce­na, en el marco del Proyecto GreQuerías que ambiciona presentar la minificción griega al público hispanohablante.

Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2019

Βιβλιοκριτική του Άγη Αθανασιάδη για τις Ασημένιες σφαίρες του Élmer Mendoza


Ασημένιες σφαίρες,             του Άγη Αθανασιάδη

'Ενα αστυνομικό μυθιστόρημα, το οποίο εμπεριέχει όλα τα κλισέ που μπορεί να φανταστεί ο μέσος αναγνώστης, γίνεται να είναι τόσο εξαιρετικό που να το σκέφτεσαι μέρες μετά; Κι όμως στην περίπτωση του βιβλίου του Μεξικάνου συγγραφέα Elmer Mendoza(Κουλιακάν,1949), με τίτλο "ΑΣΗΜΕΝΙΕΣ ΣΦΑΙΡΕΣ" ("Balas deplata") - (Εκδόσεις του 21ου πρώτου, μετάφρ. Κ.Παλαιολόγος, σελ.257 - βραβείο Tusquets 2007), το οποίο εκδόθηκε πριν από σχεδόν 2 χρόνια στη χώρα μας και πέρασε ουσιαστικά απαρατήρητο,  είναι απολύτως δυνατό. Διότι είναι τέτοια η αφηγηματική δύναμη του (έμπειρου απ΄ότι δείχνουν η πληθώρα των έργων του) Μεντόσα, και τόσο σαγηνευτικό το μεταμοντέρνο στυλ γραφής του που σου προσφέρουν μια αληθινή αναγνωστική απόλαυση.

Η δράση τοποθετείται στην γενέτειρα πόλη του συγγραφέα, το Κουλιακάν, του βορειοδυτικού Μεξικού, ένα τόπο διακίνησης ναρκωτικών και άλλων "ευγενών αθλημάτων",  και ξεκινάει με μια δολοφονία, έναν συναισθηματικά και ψυχολογικά ασταθή αστυνομικό επιθεωρητή, τον Έντγκαρ "ζερβοχέρη" Μεντιέτα, μια μακριά λίστα από ενόχους και ένα πιστόλι που ξερνάει ασημένιες σφαίρες.
Ο Μεντιέτα βρίσκει το πτώμα του επιτυχημένου δικηγόρου, ναρκισσευόμενου και γόη  αμφισεξουαλικού πλέιμπόι Μπρούνο Κανισάλες γυμνό στο κρεβάτι του. Λίγες ώρες αργότερα, η βασικότερη ύποπτος, η εκθαμβωτική πρώην ερωμένη του Πάολα αυτοκτονεί μπροστά στο παράθυρό της, ενώ μια μέρα μετά, διάφοροι παράγοντες της πόλης και ανάμεσά τους κι ο πατέρας του νεκρού, του ζητούν να κλείσει τον φάκελο της δολοφονίας του Κανισάλες όπως όπως. Όλοι κάτι έχουν να κρύψουν από το παρελθόν τους (ακόμα κι ο Μεντιέτα) και καθώς προχωράνε οι έρευνες - και παρά τις επανειλημμένες διαταγές να κουκουλωθεί η υπόθεση, οι νεκροί πληθαίνουν, οι ασημένιες σφαίρες βρίσκονται και σε άλλα πτώματα που σχετίζονται λίγο η πολύ με το αρχικό θύμα, ενώ άλλα πτώματα βρίσκονται κουκουλωμένα με κουβέρτες σε παραδρόμους της εθνικής οδού.

"Κινητό κλειστό. Αφού χτύπησε πέντε φορές, το τηλέφωνο σίγησε. Θέλω να με συντρίψει η μοναξιά.
Επί ώρες αντιστάθηκε στην επιθυμία να σνιφάρει μια γραμμή, να πάρει ηρωίνη, για λίγη ψυχεδέλεια ή ακόμα και να κάνει ένα τσιγαριλίκι. Ένας άντρας πέφτει θύμα μόνο...ποιών; Ενός σμήνους από μύγες, των θυελλωδών ανέμων, των απόντων. Ο αδελφός μου βρίσκεται μακριά και δεν έχω άλλους συγγενείς  ·δεν μπορώ να πω ότι οι συνάδελφοί μου είναι η οικογένειά μου, βρίσκονται πολύ πιό κοντά μου οι γείτονες και το απέδειξαν. Είμαι ένας μίζερος άνθρωπος με ανυπόφορες αναμνήσεις, ένας κακομοίρης ηλίθιος που ερωτεύτηκε τη λάθος γυναίκα και το να ερωτεύεσαι σημαίνει να ονειρεύεσαι, να φαντάζεσαι καταστάσεις που λίγες φορές συμβαίνουν."

Ο Μεντιέτα, προσπαθεί να συνέλθει μέσω συνεδριών ψυχοθεραπείας αλλά και πιο πεζών (μεθύσι) μεθόδων, από τον μοιραίο έρωτα του με την παντρεμένη Γκόγκα Φοξ, ο οποίος είχε άτυχη κατάληξη καθώς εκείνη επέστρεψε στον σύζυγό της στην Καλιφόρνια,  ενώ συνεχώς έρχονται στο μυαλό του αναμνήσεις από κάποια παιδική κακοποίηση που του συνέβη πριν από πολλά χρόνια και ακόμα δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει. Πίνει και τρώει ακατάπαυστα, λάτρης της ισπανόφωνης λογοτεχνίας(την οποία έχει σπουδάσει) αλλά και της ροκ μουσικής, βρίσκεται εν μέσω εμπόρων ναρκωτικών, υστερικών αλλά εκπάγλου καλλονής αμφισεξουαλικών ή μη γυναικών, διεφθαρμένων συναδέλφων του, new age οργανώσεων μεταφυσικής προβληματικής  και πολιτικών παιχνιδιών και με μια (αλμοδοβαρική) καμαριέρα που σπέρνει συνεχώς παιδιά και προσπαθεί να μείνει έγκυος από τον LuisMiguel.  Προσπαθεί να λύσει τα αινίγματα που ανακύπτουν σαν μπάμπουσκες με κάθε φόνο και μαζί με την (πρώην αλλά και μάλλον νυν τροχονόμο), βοηθό του Γκρίς Τολέδο, χώνονται όλο και περισσότερο σε μια ιστορία που δείχνει να μην έχει τέλος. Τι νόημα έχει η χρησιμοποίηση των ασημένιων σφαιρών στους φόνους - ποιός τρελός τις χρησιμοποιεί νομίζοντας ότι είναι "κυνηγός βρυκολάκων" ή "ο γαμημένος Λόουν Ρέιντζερ";  που εμπλέκονται τα ναρκωτικά στην ιστορία, και γιατί επανεμφανίζεται η πανέμορφη και sexy Γκόγκα Φοξ να του αναστατώσει πάλι τη ζωή;

Γραμμένο σε υποκειμενικό ύφος, το μυθιστόρημα στην αρχή σε μπερδεύει τόσο πολύ που νιώθεις αδυναμία να το παρακολουθήσεις. Στους διαλόγους δεν υπάρχουν διαχωριστικά σημεία για το ποιός μιλάει, που εμπλέκεται ο αφηγητής και χρειάζεται αρκετές σελίδες για να αντιληφθείς τι ακριβώς γίνεται και ποιός μιλάει. Η τεχνική αυτή, πρωτότυπη και άκρως γοητευτική συντελεί σε μια ασυνήθιστη ζωντάνια και έναν ιδιαίτερο δυναμισμό των διαλόγων. Στο παραληρηματικό αυτό στυλ που εντυπωσιάζει με την διαχείριση του (ας μη ξεχνάμε ότι είναι κατά βάση μια αστυνομική ιστορία και όχι ένα εσωτερικοφανές μυθιστόρημα), υπάρχει λυρισμός και άφθονο χιούμορ (ανατρεπτικό και αυτοσαρκαστικό, ασεβές και πιπεράτο που θυμίζει Τάιμπο ΙΙ), πολλές λογοτεχνικές, μουσικοφιλικές (ολόκληρο soundtrack από κορίδος, αμερικάνικη ροκ του 60 και δακρύβρεκτα μεξικάνικα τραγούδια παρελαύνουν από τις σελίδες του βιβλίου) όπως και σινεφίλ αναφορές αλλά και αλησμόνητες και ιδιαιτέρως εύστοχες ατάκες.

"Τι γίνεται Μεντιέτα, πως πας μετην υπόθεση του Μπρούνο Κανισάλες; Ανακρίνουμε τους εμπλεκόμενους: τα πράγματα πάνε τόσο καλά που η Πάολα Ροντρίγκες, η κύρια ύποπτη, αυτοκτόνησε. Μη ξεχνάς ποιανού είναι γιός, είναι η ευκαιρία σου.  Ευκαιρία για τι; Δεν θέλεις προαγωγή; Όχι. Κι αυτή την περγαμηνή; ρώτησε σπρώχνοντας έναν καφέ φάκελο, ελαφρώς φουσκωμένο, που ήταν πάνω στο γραφείο. Αυτή ναι, χαμογέλασαν, ο αστυνομικός επιθεωρητής έβαλε τον φάκελο στην τσέπη του παντελονιού. Τον ενημέρωσε στα γρήγορα για τα γεγονότα της ημέρας. Πιά είναι η θεωρία σου; Μέχρι στιγμής καμία, από την τάξη που επικρατούσε στο χώρο δεν φαίνεται να είναι έγκλημα πάθους. Κλίνω προς την εκδοχή της εκδίκησης, είπε ο προϊστάμενός του · δες την επιφυλακτικά αυτή την αρμονία, μπορεί να είναι παραπλανητική , ένα στοιχείο που προσπαθεί να μας οδηγήσει σε λάθος δρόμο· ο πατέρας του ακούγεται ως υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές και αυτό δημιουργεί εχθρούς, η ασημένια σφαίρα μπορεί να είναι μια ένδειξη της κοινωνικής θέσης του δολοφόνου. Το έχω υπόψη μου, είναι κρίμα που δεν μπορέσαμε να εξετάσουμε διεξοδικά το σκηνικό του εγκλήματος, θυμηθείτε ότι μας διατάξατε να εγκαταλείψουμε το μέρος. Ζερβοχέρη, άσε τις ρητορείες, είμαι σίγουρος ότι είδες όλα όσα χρειαζόσουν· εκτός από την Ροντρίγκες, ποιοί άλλοι εμπλέκονται; Τον πληροφόρησε. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είσαι πολύ τυχερός, σιχαίνεσαι τους εμπόρους ναρκωτικών και ο πιο σημαντικός απ'αυτούς σου έρχεται στο πιάτο· μην το πολυσκέφτεσαι, αναζήτησε τον Μαρσέλο Βαλντές και την κόρη του, αν είναι στο εξωτερικό, ταξίδεψε όπου χρειάζεται, ήχησε το κινητό του Μπρισένιο · αναγνώρισε το νούμερο του σπιτιού του. Πως πάει; τέλεια, τώρα άστο σε σιγανή φωτιά για σαράντα τέσσερα λεπτά, ο αστυνομικός επιθεωρητής σηκώθηκε όρθιος, Μεντιέτα, τόνισε καλύπτοντας με το χέρι το κινητό, είναι η ευκαιρία σου, μην την αφήσεις να πάει χαμένη, και συνέχισε τη συνομιλία με την σύζυγό του, όχι, αγάπη μου, δεν φτιάχνεται έτσι η καλαμποκόσουπα, τι σόι μάνα είχες, ρε παιδί μου;"

Αναρωτιέμαι αν θα μπορούσε να υπάρξει ποιό ταιριαστό ύφος για να τονίσει ο συγγραφέας την συνεχή παραζάλη στην οποία βρίσκεται ο καταθλιπτικός ήρωάς του Μεντιέτα που σαν άλλος Βαλάντερ είναι κι αυτός αδύναμος και γι'αυτό πολύ ανθρώπινος. Οι χαρακτήρες της ιστορίας ακόμα και οι πιο δευτερεύοντες είναι ολοζώντανοι και δημιουργούν αίσθηση ενώ  μέσα από την ιστορία παρακολουθούμε ένα πανόραμα της μεγαλοαστικής και νεόπλουτης μεξικάνικης κοινωνίας, με την διαφθορά να έχει ποτίσει τους πάντες και τα πάντα.

Στην απόλαυση του κειμένου συντελεί η ωραία μετάφραση, η οποία περιείχε υποθέτω μεγάλο βαθμό δυσκολίας  αφού το κείμενο περιέχει ιδιωματισμούς και γλώσσα της περιοχής Σιναλόα όπου εκτυλίσσεται η δράση. Εν κατακλείδι, ένα θαυμάσιο αστυνομικό μυθιστόρημα που μας αποκαλύπτει έναν συγγραφέα με τεράστια δυναμική. 
LIBROFILO Δευτέρα, 28 Απριλίου, 2014


Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2019

4 + 4

minitonterías veraniegas

I

Vocación de torero

Al tender con firmeza la sábana sobre la cama, el diminuto toro Osborne se tambaleó en la estantería.

Konstantinos Paleologos

II

El despegue

A causa de la huelga de los empleados del aeropuerto, que llegaron a bloquear la pista de despegue, a los pasajeros del vuelo MCL 33 se les fue pedido, amablemente, que empujaran el avión hacia las afueras de la ciudad hasta encontrar un descampado desde donde poder despegar. Los pasajeros, pacientemente, empujaron la aeronave por las grandes avenidas, las anchas calles y los estrechos callejones de la ciudad, hasta que llegaron a un suburbio de la periferia, limítrofe a la inmensa vega que se extendía hacia el nortre.
          Fue entonces cuando los pasajeros se dieron cuenta de que por el camino se habían perdido las dos alas del avión. Asustados, se dirigieron al piloto, pero él, educadamente, les tranquilizó y les aseguró que, por unos pasajeros tan «enrollados», estaba dispuesto a hacer despegar el aeroplano sin las dichosas alas, cuya incidencia en tal evento aeronáutico tachó de puramente anecdótica.   


Konstantinos Paleologos

III

El guía

La verdad es que tuve que despertar. Las malditas cervezas que me había tomado la noche anterior provocaron la urgencia...
Lo pasábamos tan bien en ese viaje por Cuba. Yo era el guía. Me llevaba fenomenal con todo el grupo. Les llevaba a todos los sitios. Conocía cada rincón de la isla.
Hasta que tuve que despertar y, luego, no pude conciliar otra vez el sueño.
Ahora yo estoy aquí, en mi cama, y ellos allá, en esa cala de aguas turquesas que no conoce nadie más que yo.
Mal asunto.

Konstantinos Paleologos

IV

Como si se pudiera escribir para nadie

Te veo, de espaldas a mí, mirando la pantalla de tu ordenador y el mar, picando las fresas uvas que te había... ... ...

[La teoría de la recepción ha secado mi inspiración]


Konstantinos Paleologos


neogreguerías otoñales

I

Bigote: Un puercoespín que adora los besos.

Konstantinos Paleologos


II

Piscina: Mar venido a menos.

Konstantinos Paleologos


III

Marcapáginas: Cuchillo y frontera.

Konstantinos Paleologos


IV

Compenetrados: Estaban hechos el uno para la otra. A él le gustaba la lluvia, a ella... ni de broma. 

Konstantinos Paleologos

Τρίτη 1 Ιανουαρίου 2019

Federico García Lorca: Περί αγάπης. Θέατρο ζώων


Federico García Lorca

           
Περί αγάπης
Θέατρο ζώων
Θεατρικό ποίημα


(Το σκηνικό αναπαριστά ένα απολύτως ήσυχο μονοπάτι.)

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ (Κουνώντας ανάλαφρα τα φτερά.) Το πρωινό είναι πανέμορφο! Τι ήσυχο μονοπάτι. Θα ’λεγε κανείς πως η γη δεν κατοικείται πια παρά μόνο από περιστέρια. Κι έπειτα αυτός ο ήλιος! Αυτός ο ήλιος ο τόσο ζεστός, ο τόσο ευχάριστος· έτσι χαίρεσαι να πετάς.

(Ένας γέρος χοίρος, σκυθρωπός, έρχεται ασθμαίνοντας από το μονοπάτι.)

Ο ΧΟΙΡΟΣ Καλημέρα περιστεράκι, λιάζεσαι;

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Έτσι φαίνεται, παππού χοίρε, χωρίς τον ήλιο δεν θα ζούσαμε εμείς τα περιστέρια.

Ο ΧΟΙΡΟΣ Ούτε κανένας άλλος.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Αα, κάνετε μεγάλο λάθος, παππού. Και βέβαια οι ακτίνες του ήλιου είναι η αιτία που όλα καρποφορούν. Χωρίς αυτόν η γη θα ’ταν ένας χέρσος τόπος, αβίωτος. Η ζεστασιά του κι ο ρυθμός του λούζουν όλα τα πράγματα το ίδιο. Οι ψυχές μας είναι οι μελωδίες της ζωής, κι εκείνος είναι η απόλυτη αρμονία. Ανάμεσα στους ανθρώπους υπάρχουν κάποιοι που έχουν την πολύτιμη ικανότητα να διαισθάνονται την ψυχή των πραγμάτων. Ονομάζονται καλλιτέχνες. Κάποιοι υπήρξαν φίλοι μου…

ΧΟΙΡΟΣ Συγγνώμη, αλλά δεν αντιλαμβάνομαι τι σχέση έχει αυτό που λες…

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Μεγάλη, αγαπητέ παππού… Όπως οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν τον γαλάζιο ουρανό, τα λουλούδια, το νερό… εμείς τα περιστέρια διαισθανόμαστε την ψυχή του ήλιου, νιώθουμε όσο κανείς πάνω στη γη το χρυσό του χάδι, τη σιωπή του και τα τραγούδια του…

ΧΟΙΡΟΣ Εσύ είσαι μια λυρική κι αξιοθαύμαστη ψυχή που ’χει πετάξει πολύ, κι έχεις επωφεληθεί από αυτό, όμως εγώ, κόρη μου, παρ’ όλο που είμαι πάρα πολύ γέρος κι έχω καταφέρει να δραπετεύσω από την τρομερή λαιμαργία των ανθρώπων, δεν ξέρω να διαισθάνομαι όπως εσύ τα μυστικά του ήλιου. Και δεν είναι δικό μου το φταίξιμο, καλά το ξέρει ο Μεγάλος χοίρος που βρίσκεται στους ουρανούς, όμως έχω τόσο ασθενικά μάτια που οι ακτίνες του ήλιου μού προκαλούν ερεθισμό αντί να με ανακουφίζουν και να μου χαρίζουν ευεξία. Επιπλέον, ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ με αυτά τα πνευματικά πράγματα… Δυστυχώς, πάνω από το είδος μου επικρέμεται πάντα η θανάσιμη απειλή του ανθρώπου… Ο άνθρωπος είναι σκληρός…

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Ο άνθρωπος είναι σκληρός επειδή η σκληρότητα ενυπάρχει σε όλα τα πλάσματα, και σε κάποια είναι πιο έντονη απ’ όσο σε άλλα.

ΧΟΙΡΟΣ Η σκληρότητα μπορεί να υπάρχει, όχι όμως μέσα σου, εσύ είσαι απαλλαγμένη από κάθε κακό.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Ποτέ μην το λες αυτό. Ποιος σου λέει ότι η μυρμιγκίνα που μου χρησιμεύει για φαγητό δεν είναι μια καλή οικογενειάρχισσα, από εκείνες που βγάζουν τα παιδάκια τους να λιαστούν και ν’ ακούσουν τα αηδόνια να κελαηδούν; Ω ναι, όλοι είμαστε σκληροί, σκληροί εκ φύσεως. Για να δούμε, ο ήλιος δεν είναι άραγε καλός για όλα τα πράγματα;

ΧΟΙΡΟΣ Έτσι φαίνεται.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Κι όμως, παρ’ όλα αυτά, σε συγκεκριμένη εποχή πρέπει να κρυβόμαστε από το βλέμμα του γιατί μπορεί να μας θανατώσει… Τόση είναι η δύναμή του και το φως του…

ΧΟΙΡΟΣ Ωστόσο, ο καθένας βλέπει τα πράγματα από τη σκοπιά του. Εγώ υπεραμύνομαι της ταπεινής μου γνώμης. Ο άνθρωπος είναι το κακό προσωποποιημένο, μέσα του υπάρχουν μόνο συναισθήματα ποταπά και τιποτένια.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Πιστεύω πως υπερβάλλεις. Έχει ένα αθάνατο πνεύμα που…

ΧΟΙΡΟΣ Άσε με να μιλήσω, περιστεράκι: λάβε υπόψη ότι έχω ζήσει πολύ καιρό ανάμεσά τους κι είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω την κακή τους φύση. Αν εσύ ήξερες πόσο έχω υποφέρει! Πόσο έχω κλάψει στο ανήλιαγο χοιροτροφείο μου...! Και πόσο έχω ακόμη να υποφέρω…

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Καημένε παππού χοίρε, μας είναι πολύ πολύ γνωστό το πόσο έχετε υποφέρει. Είστε τόσο ισχνός που μοιάζετε με περιπλανώμενο σκύλο, απ’ αυτούς που πεθαίνουν στους σκουπιδότοπους δίχως κανένας να περιμαζέψει τον τελευταίο τους αναστεναγμό…

ΧΟΙΡΟΣ Καλά λες, κόρη μου, όμως χάρη στην εν λόγω ισχνότητα της ύλης μπόρεσα να σώσω τη ζωή μου. Αλλά θα ’ταν καλύτερα να ’χα πεθάνει μικρός ή να μην είχα καν γεννηθεί.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Ελάτε, μην κλαίτε έτσι! Κοιτάξτε το μονοπάτι και τον ουρανό και τα δέντρα, τι βαθιά γαλήνη αποπνέουν! Επιβάλλεται να είστε ευτυχισμένος…

ΧΟΙΡΟΣ Μακάρι να μπορούσα να ’μαι, όμως είναι ήδη υπερβολικά αργά κι έχω καρδιά ραγισμένη, γιατί και οι χοίροι έχουμε καρδιά, αν και οι άνθρωποι δεν το πιστεύουν… Δεν υπάρχει μεγαλύτερη στεναχώρια από το να μην έχω γνωρίσει τη μητέρα μου… Λίγο αφότου με γέννησε, οι άνθρωποι τη δολοφόνησαν για να τη φάνε. Ήμαστε επτά αδέρφια μοιρασμένα σε διαφορετικά σπίτια. Εμένα με μεγάλωσε μια γουρούνα που ’ταν φίλη της μητέρας μου και που με δίδαξε να σέβομαι τη μνήμη της. Αυτή η γουρούνα είχε τέσσερα παιδάκια, μαζί με τα οποία μεγάλωσα, και τα οποία τα αγάπησα πολύ. Τις νύχτες, όταν τα πάντα σκοτείνιαζαν και δεν ακουγόταν κανένας θόρυβος στον κάμπο, η μητριά μου ξάπλωνε φαρδιά πλατιά και δείχνοντάς μας τα τρεμάμενα και πρησμένα στήθη της μας έλεγε: «Βυζάξτε, παιδάκια μου!». Εμείς σπρωχνόμασταν αναμεταξύ μας και τρελά από ευχαρίστηση ρουφούσαμε με τις μουσουδίτσες μας το γλυκό και ζεστό γάλα και μας έπαιρνε ο ύπνος κάτω από τον συγκινητικό ήχο του μητρικού γρυλισμού. Ήμαστε τόσο ευτυχισμένα!... Μια νύχτα η μητριά μου δείχνοντάς μας τη γλυκύτητα των μαστών της μας είπε πολύ λυπημένα: «Παιδιά μου, έχει φτάσει η ώρα που πρέπει να χρησιμεύσω ως γεύμα στους ανθρώπους. Δυστυχώς, αυτό το ίδιο τέλος θα ’χετε κι εσείς. Το είδος μας είναι καταδικασμένο σ’ αυτό το τρομερό μαρτύριο μέχρις ότου κατέβει να το λυτρώσει Εκείνος που βρίσκεται στους ουρανούς, για την ευσπλαχνία του οποίου δεν πρέπει να αμφιβάλλετε. Να ’σαστε καλά παιδιά και να με θυμόσαστε πάντα, γιατί η αγάπη για τους γονείς δεν πρέπει ποτέ να ξεχνιέται. Βυζάξτε για τελευταία φορά και ξεκουραστείτε». Τα μάτια της μητριάς μου είχαν πνιγεί στα δάκρυα, από την τρεμάμενη μουσούδα της έβγαινε ένας ματοβαμμένος αφρός.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Η καημενούλα!

ΧΟΙΡΟΣ Εμείς αρχίσαμε να γρυλίζουμε και φιλώντας την κοιλιά της και τη ράχη της κάναμε σαν τρελά. Μόλις ξημέρωσε, ο κόκορας, που ’ταν παλιός φίλος της μητριάς μου, άρχισε να τραγουδάει πολύ δυνατά, λέγοντας: «Έρχονται ήδη να σε πάρουν! Έρχονται ήδη να σε πάρουν!». Κι ακούγαμε τις κότες να κλαίνε με κλάμα πνιχτό σαν να φοβούνταν ν’ ακουστούν. Μια από αυτές έλεγε: «Πότε θα τελειώσει η σκλαβιά μας;» και μια άλλη απαντούσε: «Μόνον όταν Εκείνος που βρίσκεται στους ουρανούς θελήσει να δείξει όλη την ευσπλαχνία του». Και ο κόκορας κάθε φορά πιο δυνατά: «Έρχονται ήδη να σε πάρουν! Έρχονται ήδη να σε πάρουν!».

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Είναι τρομερό, τρομερό!

ΧΟΙΡΟΣ Ύστερα άνοιξε η πόρτα του χοιροτροφείου και μπήκαν δύο απαίσιοι άνθρωποι. Ένας απ’ αυτούς είχε ένα μαχαίρι στο χέρι και τα ρούχα ματωμένα. Ο άλλος κρατούσε ένα γερό σκοινί με το οποίο έδεσε τη μητέρα μου από το ένα της πόδι… Έξω ακουγόταν μεγάλο νταβαντούρι, γέλια από παιδιά, τραγούδια από ψυχοκόρες και το λυπημένο κλάμα από τις κότες. Τη μητριά μου την τραβήξανε δια της βίας ως την πόρτα. Η καημένη έβγαζε πνιχτά γρυλίσματα, όταν όμως θέλησαν να την πάρουν έξω από το χοιροτροφείο κι άκουσε τις δικές μας απελπισμένες ικεσίες και τον αγιάτρευτο πόνο μας, οι θρήνοι της έγιναν σπαρακτικοί. Με το κεφάλι σηκωμένο αντιστεκόταν στους ανθρώπους που την έσερναν. Τότε εγώ ένιωσα σαν ένα χέρι να μου ξεριζώνει την καρδιά. Ήθελα να μπορούσα να μιλήσω όπως αυτοί για να τους προκαλέσω τη συμπόνια, όλα όμως ήταν ανώφελα, ήδη η μητριά μου βρισκόταν έξω από το χοιροτροφείο. Ύστερα από μια αγωνιώδη σιωπή την ακούσαμε ακόμα μια φορά να φωνάζει δυνατά, απεγνωσμένα, με μια διαπεραστική κραυγή που ’σβησε σταδιακά. Ήταν ο θάνατος. Έπειτα ακούστηκαν πολλά γέλια κι ένας ήχος από κιθάρες… Τα αδέρφια μου κι εγώ, προφυλαγμένα στο βάθος του στάβλου, κλαίγαμε πικρά… Ήταν τόσο καλή!... Και θυμόμασταν τις νύχτες που περάσαμε μαζί της, βυζαίνοντας το γλυκύτατο ζεστό της γάλα, θυμόμασταν τα φιλιά της και τις στοργικές δαγκωματιές της, τις σοφές συμβουλές της και τα νανουρίσματά της. Όλα είχαν χαθεί για πάντα. Τότε μπήκε να μας επισκεφτεί μια γριά κότα, που της είχε βγάλει το ένα μάτι ένας από τους γιους του κυρίου, και απευθυνόμενη σ’ εμάς μας ράμφιζε με αγάπη κλαίγοντας απαρηγόρητα. «Καταραμένοι να ’ναι! Καταραμένοι να ’ναι!», έλεγε, «μας κλέβουν την ευτυχία! Παιδιά μου, μην κλαίτε άλλο. Εκείνη ήδη θα ξεκουράζεται, όχι όπως εμείς, που μείναμε πίσω για να υποφέρουμε!». Αμέσως μετά ακούσαμε το σκύλο του σπιτιού που γιόρταζε με τραγούδια το θάνατο της μητριάς μου. Η κότα, σκυθρωπιάζοντας, αναφώνησε: «Καταραμένος κι αυτός, επίσης, φίλος του ανθρώπου κι εχθρός δικός μας». Είχε ξημερώσει πλέον και κάπου μακριά ήχησαν οι καμπάνες. Από τότε μισώ τους ανθρώπους και τους σκύλους.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Έχεις δίκιο σ’ αυτά που λες, επειδή τα λες εσύ. Εγώ πρέπει να πω το αντίθετο. Ο άνθρωπος μ’ έκανε σύμβολο της αγάπης του, σύμβολο του Θεού του. Εγώ φέρω τη σοφία, εγώ είμαι σαν το φως. Παρ’ όλα αυτά, ο άνθρωπος μου είναι αδιάφορος, ούτε τον αγαπώ ούτε τον μισώ. Υπάρχουν τόσα πράγματα πιο πάνω απ’ αυτόν!

ΧΟΙΡΟΣ Εσύ η ίδια που ’σαι αγνή κι αθάνατη.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Θνητή όπως εσύ, παππού χοίρε.

ΧΟΙΡΟΣ Μην το σκέφτεσαι με τίποτα αυτό. Εσύ ξέρεις να δέχεσαι τον ήλιο πάνω στο άσπιλο φτέρωμά σου και να διαισθάνεσαι τη μοναδική ψυχή του, εσύ που πετάς μέχρι να χαθείς μέσα στο γαλάζιο, εσύ που ξέρεις ν’ αγαπάς όσο κανείς, δεν μπορείς να εξαφανιστείς. Αν έχεις κατακτήσει έστω και μια στιγμή ευτυχίας, θα κερδίσεις την αθανασία, γιατί όποιος έχει βουτήξει την ψυχή του έστω και μια στιγμή μόνο στην ηρεμία της τελειότητας, ποτέ του δεν θα αποθάνει.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Τότε μπορεί κι εσύ να ’σαι αθάνατος!

ΧΟΙΡΟΣ Εγώ; Ποτέ. Από τότε που γεννήθηκα έζησα στη λάσπη.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Δεν έχει σημασία, παππού. Η λάσπη είναι για εσάς όπως για μένα ο αέρας κι η φωλιά από άχυρα.

ΧΟΙΡΟΣ Όμως είναι πάντα λάσπη… Εγώ θα μπορούσα να ’μαι καλός και ήρεμος, όμως ο άνθρωπος με εμπόδισε. Σήμερα η ψυχή μου είναι γεμάτη μίσος. Δεν θα μπορέσω να ’μαι ευτυχισμένος.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Ποιος σας έμαθε να κάνετε τόσο θλιβερές σκέψεις; Η ζωή είναι ωραία.

ΧΟΙΡΟΣ Έμαθα να σκέφτομαι μέσα από τα βάσανα, και την ιδέα της εσωτερικής μας μαυρίλας μού την αποκάλυψε μια γριά γουρούνα, σκεπτικίστρια φιλόσοφος που ζει αποτραβηγμένη στο δάσος.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Πρέπει να ηρεμήσεις. Μπορείς ακόμα να ’σαι ευτυχισμένος.

ΧΟΙΡΟΣ Είναι πια σχεδόν αδύνατον.

(Στη σκηνή κυριαρχεί μια αδιαπέραστη σιωπή. Ο ουρανός αποκοιμιέται ονειροπόλα μέσα στο γαλάζιο του χρώμα.)

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Μ’ όλα αυτά, παππού χοίρε, δεν σε ρώτησα πού πηγαίνεις. Ταξιδεύεις για ευχαρίστηση ή πηγαίνεις σε κάποια επείγουσα δουλειά;

ΧΟΙΡΟΣ Μου ’παν πως όλα τα ζώα συγκεντρώνονται σε μεγάλη συνέλευση για να προσπαθήσουν να τα βάλουν με τον άνθρωπο, και ξεκίνησα. Έχω πολλά να τους διηγηθώ…

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Ακριβώς εκεί πηγαίνω κι εγώ.

ΧΟΙΡΟΣ Θα ταξιδέψουμε μαζί, έτσι θα περάσουμε καλύτερα στο ταξίδι.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Εσείς πιστεύετε, παππού χοίρε, πως θα ’χει κάποια χρησιμότητα για τα ζώα να συνασπιστούν για να παλέψουν ενάντια στον άνθρωπο;

ΧΟΙΡΟΣ Αδιαμφισβήτητη χρησιμότητα…

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Παρ’ όλα αυτά εγώ πιστεύω πως δεν θα πετύχουμε τίποτα απολύτως. Τα πάθη σας είναι ασίγαστα κι είναι πιθανό να αλληλοτραυματιστείτε πριν κάνετε ζημιά στους ανθρώπους… Και επιπλέον, προς τι όλα αυτά;                                      

ΧΟΙΡΟΣ Πώς προς τι όλα αυτά; Είμαστε καταπιεσμένοι, ταπεινωμένοι, δεν μπορούμε ούτε να αισθανόμαστε ούτε να σκεφτόμαστε για λογαριασμό μας. Σε όλα τα πράγματα βλέπουμε τα μισητά ίχνη του πολιτισμού του. Πρέπει να τον καταστρέψουμε ή να τον κάνουμε σκλάβο μας. Ήρθε πλέον η στιγμή να ζήσουμε εν ειρήνη.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Ο ουρανός είναι πανέμορφα γαλάζιος, νιώθω έντονα την επιθυμία να βυθιστώ μέσα του για πάντα.

ΧΟΙΡΟΣ Θα βελτιώσουμε την τροφή μας και τις φωλιές μας επίσης.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Τι όμορφος ήλιος! Για μένα φτιάχτηκε το φως του! Το φως είναι η ζωή μου.

ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΤΖΙΤΖΙΚΙΩΝ Φως, φως μην μας βασανίζεις άλλο! Αχ, αμείλικτοι θεοί, ελευθερώστε μας απ’ το τραγούδι κι απ’ τη φωτιά του ήλιου! Ω, αξιοθαύμαστη σιωπή, δώσε μας τους σκιερούς μανδύες σου!
         
(Από το μονοπάτι καταφθάνει αργά ένας γάιδαρος.)

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Είθε το φως σου να είναι μεθ’ εσού, άγιο περιστέρι. Υγίαινε, αδερφέ χοίρε.

(Η περιστέρα χτυπά τα φτερά της κι ο χοίρος γέρνει το κεφάλι του.)

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Κατευθύνεστε προς τη συνέλευση;

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Εκεί βαδίζουμε.

ΧΟΙΡΟΣ Εσύ έχεις πολλά να πεις;

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Έχω υποφέρει τόσο, που ακόμα και χίλιες μέρες να μιλούσα δεν θα μπορούσα να διηγηθώ όλα μου τα βάσανα. Όμως εγώ πηγαίνω στη συνέλευση από υποχρέωση.

ΧΟΙΡΟΣ Εξηγήσου.

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Θέλω να πω ότι πηγαίνω στη συνέλευση ενάντια στη θέλησή μου. Πιστεύω πως δεν θα ξεκαθαρίσει τίποτα… κι όσον αφορά εμένα, τα πράγματα μπορούν να συνεχίσουν ως έχουν. Είμαι υπάκουος και καλός, κατανοώ πως γεννήθηκα για να ανέχομαι και για να υποφέρω. Παρ’ όλα αυτά, αισθάνομαι για τον άνθρωπο κάποια στοργή, γιατί παρόλο που πολλές φορές μ’ έλιωνε στα χτυπήματα, άλλες φορές, σε αντάλλαγμα, χάιδευε την γκρίζα χαίτη μου. Ο άνθρωπος είναι, επιπλέον, πολύ πιο έξυπνος από εμάς. Για κάποιο λόγο ο Θεός τον έκανε βασιλιά της πλάσης.

ΧΟΙΡΟΣ Η φωνή μου σ’ αυτή τη συνέλευση θα ’ναι φωνή εξέγερσης και μίσους. Θα προσπαθήσω να πάρω εκδίκηση για το είδος μου και θα συνηγορήσω για την υποδούλωση του ανθρώπου.

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Πρόσεχε αυτά που λες, ο Θεός του μπορεί να μας τιμωρήσει.

ΧΟΙΡΟΣ Ψεύδεσαι, ο Θεός των ανθρώπων δεν υπάρχει, τον εφηύραν εκείνοι.

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Σώπασε, σε παρακαλώ, δεν θέλω ν’ ακούω τα λόγια του μίσους σου. Άλλωστε το είδος μου έχει την τιμή να τον έχει υπηρετήσει και δοξάσει. Αυτός ο Θεός καβαλίκεψε πάνω σε μια πρόγονό μου ένα ανοιξιάτικο πρωί, όταν μπήκε στην πόλη του. Άκουσα τη μητέρα μου να τραγουδάει ότι η φωνή αυτού του Θεού ήταν πιο γλυκιά κι απ’ το χλωρό χορτάρι.

ΧΟΙΡΟΣ Θρύλοι! Θρύλοι!

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Ηρεμήστε! Είναι ο ουρανός τόσο γαλάζιος!

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Καλύτερα να σωπάσουμε.

ΧΟΙΡΟΣ Καλύτερα. (Μέσα από τα δόντια του.) Δειλέ!
         
(Σε μια πράσινη λεύκα στέκει ένα αηδόνι.)

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Αηδόνι, δεν έρχεσαι μαζί μας στη συνέλευση;

ΑΗΔΟΝΙ Είναι μια συνέλευση τραγουδιού;

ΧΟΙΡΟΣ Δεν είναι καιρός για ν’ ασχολούμαστε με τραγούδια και τέτοιες σαχλαμάρες. Θα μιλήσουμε για τον αφανισμό ή την υποδούλωση του ανθρώπου. Πάμε λοιπόν κι άσε τις υπεκφυγές.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Έλα μαζί μας.

ΑΗΔΟΝΙ Με τίποτα, δεν μ’ ενδιαφέρει.

ΧΟΙΡΟΣ Επειδή έχεις περισσότερη ελευθερία από εμάς. Ω, ευλογημένα φτερά! Όμως είσαι εγωιστής…

ΑΗΔΟΝΙ Εγώ θα ήμουν παραφωνία σε μια γιορτή μίσους. Ζω μόνο για την αγάπη.

ΧΟΙΡΟΣ Αν είχα φτερά θα ’ρχόσουν με το ζόρι.

ΑΗΔΟΝΙ Είναι που… (Μιλώντας ιδιαιτέρως στην Περιστέρα.) Ποιος είναι αυτός που μου μιλάει έτσι;

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Είναι ο χοίρος.

ΑΗΔΟΝΙ Τι αχρείος! Τιποτένιος!

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Είναι ένας αποτυχημένος.

ΓΑΪΔΑΡΟΣ Ας μην καθυστερούμε, έχουμε δρόμο ακόμα μπροστά μας.

ΧΟΙΡΟΣ Ας συνεχίσουμε.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Τι ωραίος γαλάζιος ουρανός!

ΑΗΔΟΝΙ Να ’ναι η καρδιά μου γεμάτη από φως. Ω, θεϊκό άσμα!... Τα αστέρια σχηματίστηκαν από απολιθωμένα τραγούδια του είδους μου. Εγώ είμαι η μουσική αίσθηση του ανέμου. Το τραγούδι μου είναι φως, χρώμα. Κάθε νότα που βγαίνει από το λαιμό μου είναι μια πέρλα που τρέμει ανάμεσα στις αχτίδες του φεγγαριού. Πάνω στη σκοτεινή νύχτα τα τραγούδια μου είναι σταγόνες φωτός. Το πρώτο αηδόνι έπεσε από τον γαλάζιο ουρανό. Από νερό και σκιά είναι ο λαιμός μου.

(Ο άνεμος κάνει τα φύλλα των δέντρων και τους σχεδόν ώριμους σιταγρούς να τρέμουν.)

(Μέσα στη σιωπή ηχεί ο χορός των τζιτζικιών.)

ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΤΖΙΤΖΙΚΙΩΝ Φως, φως μην μας βασανίζεις άλλο! Αχ, αμείλικτοι θεοί, ελευθερώστε μας απ’ το τραγούδι κι απ’ τη φωτιά του ήλιου! Ω αξιοθαύμαστη σιωπή, δώσε μας τους σκιερούς μανδύες σου!


(Η Περιστέρα πέταξε μακριά ενώ ο Γάιδαρος κι ο Χοίρος σηκώνουν σκόνη καθώς περπατούν στο μονοπάτι.)         


Αυλαία
                                                                    
           2 Μαρτίου 1919



Μετάφραση, επιμέλεια: Χαρίκλεια Κουτρούμπα - Κωνσταντίνος Παλαιολόγος


Το 1919, πριν ακριβώς 100 χρόνια, ο εικοσάχρονος τότε Λόρκα δημοσιεύει αυτό το μονόπρακτο με τίτλο: Del amor. Teatro de animales, μια ποιητική αλληγορία που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά.



Η μετάφραση του εν λόγω θεατρικού έργου προέρχεται από τη Διπλωματική Εργασία που εκπονεί, υπό την εποπτεία του Αναπληρωτή Καθηγητή Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, η Χαρίκλεια Κουτρούμπα στο πλαίσιο των σπουδών της στο Μάστερ «Επιστήμες της Γλώσσας και του Πολιτισμού», κατεύθυνση «Μετάφραση, επικοινωνία και εκδοτικός χώρος» του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ.