Ισπανόφωνα Μικροδιηγήματα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ [εικονογράφηση: Δημήτρης Χαντζόπουλος / μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος]

 

Εικονογραφώντας ισπανόφωνα μικροδιηγήματα

 

Στα ελληνικά ονομάζεται μικροδιήγημα, αλλά και υπέρμικρο διήγημα, μικροαφήγηση, μικροαφήγημα, ιστορία μπονζάι κ.λπ. Στα ισπανικά, ανάλογα, οι προτεινόμενες ονομασίες είναι επίσης πολλές: minicuento, minirrelato, microrrelato, nanocuento, relato mínimo, cuentínimo κ.λπ. Όλοι αυτοί οι όροι προσπαθούν να ορίσουν όχι τόσο τη μυθοπλασία του σύντομου (με βάση τον αριθμό των λέξεων) και του φευγαλέου, όσο την πεζογραφία της αφαίρεσης, την πεζογραφία, δηλαδή, που ζητά από τον αναγνώστη την ενεργή συμμετοχή του, ώστε να είναι εκείνος που θα πλάσει το δικό του αφήγημα παίρνοντας ως αφορμή τα στοιχειώδη υλικά που του προσφέρει ο/η συγγραφέας.

               Ένας τέτοιος ενεργός αναγνώστης είναι ο Δημήτρης Χαντζόπουλος: ων δηλωμένος λάτρης του είδους (είχε φιλοτεχνήσει, άλλωστε, και το εξώφυλλο της ανθολογίας ελληνικού μικροδιηγήματος που κυκλοφόρησε το 2020 στην Ισπανία σε επιμέλεια Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και Εδουάρδο Λουθένα) δεν περιορίστηκε στην ανάγνωση των ισπανόγραφων μικροαφηγημάτων, αλλά τα μετέτρεψε επιπλέον σε σχέδια. Σχέδια θαυμάσια που προσδίδουν στις ιστορίες μπονζάι αυτό που σε κάποιο άλλο πεδίο θα αποκαλούσαμε «προστιθέμενη αξία» και εδώ θα αποκαλέσουμε γόνιμο παιχνίδι της εικόνας με τη λέξη.

               Το ισπανόφωνο μικροδιήγημα, με λογοτεχνικές φιλοδοξίες, εμφανίζεται περί τα τέλη του 19ου αιώνα και, ακόμα πιο δυναμικά, στις αρχές του 20ού, όταν και γνωρίζει μεγάλη άνθιση. Στη συνέχεια, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Αουγούστο Μοντερόσο, Χούλιο Κορτάσαρ, Εδουάρδο Γκαλεάνο, Άνα Μαρία Σούα καθώς και πολλοί/ές άλλοι/ες δίνουν στο είδος τέτοια ώθηση, ώστε μπορούμε να ισχυριστούμε βάσιμα ότι επηρέασαν καθοριστικά την ιστορία της σύντομης αφήγησης. Στις μέρες μας, το μικροδιήγημα γνωρίζει εκπληκτική διάδοση: εκδίδονται ανθολογίες, διοργανώνονται διεθνείς διαγωνισμοί, πραγματοποιούνται συνέδρια, θεσπίζονται βραβεία, και έχει μετατραπεί, με τη βοήθεια του διαδικτύου, σε παγκόσμιο φαινόμενο.          

               Σημαντικότατοι/ες συγγραφείς, από την Ισπανία και την ισπανόφωνη Αμερική, όπως οι προαναφερθέντες και η προαναφερθείσα, θα παρελάσουν τις ερχόμενες εβδομάδες από τις σελίδες της Καθημερινής, σε μετάφραση Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και εικονογραφική ανάγνωση του Δημήτρη Χαντζόπουλου.

 

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

Καθηγητής ΑΠΘ - Μεταφραστής