Pan duro, por Jaime García-Máiquez

Pan duro

La madre de mi madre se tomaba

el pan del día anterior o el de hacía dos días 

para desayunar, con su café manchado.

Era como un gorrión. Emocionaba ver

a aquella señorita de Alicante

con más de ochenta años de ternura

nutrirse despacito igual que un pobre

cartujo, allí sentada en su butaca.

Mi madre sonreía al verme sorprendido

contemplando a su madre, en una casa

cuya despensa inmensa

se parecía a un bodegón de Snyders.

Y alguna vez, para explicarme aquello,

me dijo llanamente: es por la guerra;

no te preocupes, Jaime, es por la guerra.

Dos décadas después, y a casi un siglo

de la Guerra Civil, ahora soy yo

el que coge el pan duro

y lo besa despacio

y se lo come haciéndolo migajas

con un café con leche.

Mi mujer no da crédito, y se queda

alucinada cuando le contesto

completamente en serio que no le dé importancia,

que lo hago por la Guerra.

Ξερό ψωμί

Η μητέρα της μητέρας μου έτρωγε

το ψωμί τής προηγούμενης μέρας ή το προχθεσινό

για πρωινό με το καφεδάκι της.

Έμοιαζε με σπουργίτι. Ήταν συγκινητικό να βλέπεις

εκείνη την κυρία από το Αλικάντε

ογδόντα χρόνια τρυφερότητας και βάλε

να τρώει αργά σαν φτωχός

καλόγερος, καθισμένη εκεί στην πολυθρόνα της.

Η μητέρα μου χαμογελούσε όταν μ’ έβλεπε να παρατηρώ

έκπληκτος τη μητέρα της, σ’ ένα σπίτι

που το τεράστιο κελάρι του

έμοιαζε με νεκρή φύση του Σνέιντερς.

Κάποια φορά, λοιπόν, για να μου το εξηγήσει,

μου είπε απλώς: είναι εξαιτίας του πολέμου·

μην ανησυχείς, Χάιμε, είναι εξαιτίας του πολέμου.

Δύο δεκαετίες αργότερα, και σχεδόν έναν αιώνα

από τον εμφύλιο, είμαι εγώ τώρα

εκείνος που παίρνει στα χέρια του το ξερό ψωμί

και το φιλάει αργά

και το τρώει κάνοντάς το ψιχουλάκια

μ’ έναν καφέ με γάλα.

Η γυναίκα μου δεν πιστεύει στα μάτια της και μένει

με το στόμα ανοιχτό όταν της απαντώ,

εντελώς σοβαρά, να μην δίνει σημασία,

το κάνω εξαιτίας του Πολέμου.

μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

Ο Χάιμε Γκαρθία-Μάικεθ (Μούρθια, 1973) είναι ποιητής με έντονες αυτοβιογραφικές αναφορές. Εμφανίστηκε στα ισπανικά γράμματα το 2000 με τη συλλογή Vivir al día. Έχει εκδώσει ακόμα τις συλλογές Otro cantar (2007) και Oh, mundo (2012) καθώς και τις συλλογές Jugar en serio (2004) και Grosso modo (2011), με το ετερώνυμο Φερνάντο Λόπεθ δε Αρτιέτα.